Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΔΥΣΚΟΛΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

Τα παιδιά διαβάζουν τα συναισθήματά μας και τα αντικατοπτρίζουν. Αντιλαμβάνονται και αντιδρούν στην ηρεμία ή τον φόβο, την αγάπη ή το μίσος, τον κίνδυνο ή την ασφάλεια

1. Μην προσπαθείτε να κρυφτείτε από τα παιδιά. Τα παιδιά συζητούν μεταξύ τους για όλα και στην αυλή του σχολείου δεν υπάρχουν μυστικά!
2. Μιλήστε με τα παιδιά σε απλή γλώσσα και με εκφράσεις κατάλληλες για την ηλικία τους. Δείξτε τους εμπιστοσύνη. Δώστε πληροφορίες, αλλά όχι προγνώσεις.
3. Επικοινωνήστε στα παιδιά την πίστη σας πως ? άσχετα με το παρόν ? ο κόσμος είναι ένα σχετικά ασφαλές μέρος και η ζωή όμορφη. Εξηγήστε τους πως πολλοί ενήλικες προσπαθούν για τη δική τους ασφάλεια (γονείς, δάσκαλοι, κρατικές υπηρεσίες).
4. Στα παιδιά αρέσει η επικοινωνία. Πείτε τι νιώθετε, τι σκέφτεστε, ενθαρρύνετέ τα να μιλήσουν και τα ίδια. Είναι σημαντικό να δώσετε αξία στα συναισθήματά τους και να προλάβετε παραπληροφόρηση και παρερμηνείες. Να κατανοήσει ακριβώς τι συνέβη στο αγαπημένο του πρόσωπο και γιατί συνέβη. Στη  συνέχεια να διατηρήσει ζωντανή την ανάμνηση του αγαπημένου του προσώπου με ποικίλους τρόπους
5. Ενεργοποιηθείτε και βρείτε τρόπους να βοηθήσετε. Πείτε ένα τραγούδι, μια προσευχή, προσφέρεται αίμα ή εθελοντική κοινωνική εργασία κτλ. Ανάλογα με την περίσταση. Εμπλέξτε τα παιδιά τα παιδιά σ΄αυτή τη διαδικασία στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό. Δεν μετράει το μέγεθος της εμπλοκής αλλά η ίδια η διαδικασία.
6. Μιλήστε με τα παιδιά λίγο παραπάνω, δώστε τα σημασία λίγο παραπάνω, δείξτε πως είστε στο πλευρό τους, λίγο παραπάνω. Θυμηθείτε: Συχνά τα παιδιά έχουν παράλογους φόβους εμμονές.
7. Τα παιδιά θρηνούν(σε δόσεις), το ίδιο όμως έντονα, το ίδιο βαθιά αλλά ταυτόχρονα και διαφορετικά από τους ενήλικες. Μπορεί να μη μιλήσουν γι? αυτό για πολύ καιρό. Να είστε διαθέσιμοι όποτε προκύψει!
8. Όσο το δυνατόν κρατήστε τις καθημερινές ρουτίνες σταθερές. Επιτρέψτε όμως λίγο χρόνο παραπάνω καθώς ο θρήνος εξαντλεί ενήλικες και παιδιά. Το να κάνουμε κανονικά πράγματα σε μη κανονικές στιγμές μας βοηθά να ισορροπήσουμε και πάλι.
9. Μετά από το συμβάν του θανάτου, το άτομο μπορεί να ξεκινήσει νέες φιλίες ή σχέσεις. Αυτή η προσπάθεια  θα το βοηθήσει να επανέλθει και να ενταχθεί στην πραγματικότητα και να αισθανθεί ότι μπορεί να συνεχίσει τη ζωή του.

10.Συζητάτε με τα παιδιά, δώστε έμφαση στις όμορφες στιγμές. Αφήστε τον φόβο,                      ασχοληθείτε με την αγάπη.

ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ:

1. Το πένθος είναι μια απόλυτα φυσική απάντηση σε μιαν απώλεια.
2. Το να μπορεί κάποιος να πενθήσει είναι δύναμη, όχι αδυναμία.
3. Το να νιώθει κάποιος πένθος σημαίνει ότι έχει επαφή με το είναι του, σημαίνει ότι είναι ζωντανός.
4. Δεν υπάρχει τρόπος να αποφύγει κανείς το πένθος, πρέπει να περάσει μέσα από αυτό.
5. Το πένθος καταλαμβάνει όλη την υπόσταση του ανθρώπου? δεν αφορά μόνον την ψυχή, και το σώμα κλαίει.
6. Το πένθος δεν είναι αρρώστια και γι? αυτό δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με ιατρικά μέσα. Το καθυστερημένο ή χρόνιο πένθος μπορεί όμως να προκαλέσει ασθένειες.
7. Η διαδικασία του πένθους σημαίνει συχνά ένα χάος από συναισθήματα: φόβο, θυμό, μίσος, απόγνωση, αδυναμία, ενοχές, αγάπη? συναισθήματα που δεν είναι κατανοητά με τη λογική.
8. Το πένθος χρειάζεται ανθρώπους, ακροατές που να είναι πρόθυμοι να συνοδεύσουν και να αντέξουν όλες τις μεταπτώσεις στη σκέψη, το συναίσθημα και τη συμπεριφορά. Το πένθος σε απομόνωση αρρωσταίνει.
9. Το πένθος χρειάζεται χρόνο. Αλλά ο χρόνος μόνον δεν επουλώνει πληγές. Αυτός που πενθεί πρέπει να φανεί ενεργητικός.
10. Για την επεξεργασία της απώλειας χρειάζονται μέσα έκφρασης για να προκληθεί ροή, για παράδειγμα έθιμα και δημιουργικές ενέργειες.
11. Το να πενθεί κάποιος λειτουργεί θεραπευτικά. Στο πένθος υπάρχει τεράστια ενέργεια ζωής, υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες για ωρίμανση και εξέλιξη.
12. Όσοι συνοδεύουν ανθρώπους στο πένθος πρέπει να έχουν γνωρίσει τα δικά τους πένθη.

Όταν χάνονται τα όρια στο σπίτι?
ΠΗΓΗ: http://www.ikidcenters.com,
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: ΣΧΟΛΗ ΓΟΝΕΩΝ
Δε μας ακούει ποτέ?
Δεν κάνει ό, τι του ζητάμε..
Δε σέβεται τους κανόνες?
Δεν καταλαβαίνει από τιμωρίες?
Κάνει εκείνο κουμάντο στο σπίτι?
Δεν έχει πρόγραμμα?
Δυσκολεύεται να αρχίσει τη μελέτη του?
Δε μαζεύει τα παιχνίδια του?
Κάνει εκρήξεις θυμού?
Βρίζει? φωνάζει? γίνεται ανεξέλεγκτος
Γίνεται επιθετικός με τον αδερφό του/ την αδερφή του?
Πλακώνονται συνέχεια μεταξύ τους?
Κάνει του κεφαλιού του? δε σέβεται κανέναν?

Στην κλινική πράξη, από τα πιο συχνά αιτήματα των γονέων είναι η οριοθέτηση μιας κακής ή ανεξέλεγκτης συμπεριφοράς του παιδιού, η υπακοή στους κανόνες, η συμμόρφωση. Για να μπορέσουμε να δουλέψουμε αυτά τα αιτήματα πρέπει να σταθούμε και να εξετάσουμε τον τρόπο που σχετίζεται το παιδί με το γονιό.
Γιατί το παιδί υιοθετεί μια τέτοια συμπεριφορά; Γιατί του είναι τόσο δύσκολο να συμμορφωθεί με τους κανόνες; Πώς έχει επενδύσει στη σχέση του με το γονέα; Πώς διαμορφώνεται η επικοινωνία μεταξύ των μελών της οικογένειας; Τι θέλει να μας πει με τη συμπεριφορά του και πώς μπορούμε να χειριστούμε καταστάσεις που ξεφεύγουν συχνά απ? τον έλεγχο;
Από τα πρώτα κιόλας χρόνια που το παιδί αναπτύσσεται, χρειάζεται να ζει σε ένα ξεκάθαρο και οριοθετημένο πλαίσιο το οποίο διαμορφώνουν με τη στάση και τη συμπεριφορά τους οι ενήλικες και ιδιαιτέρως οι γονείς.
Η οριοθέτηση και το ξεκάθαρο πλαίσιο περιλαμβάνουν:
? στοιχειώδεις κανόνες, ανάλογους με την ηλικία του παιδιού, τις ανάγκες του παιδιού και της οικογένειας, τις προτεραιότητες που θέτουν οι γονείς
? τους ρόλους και τις ευθύνες που αναλαμβάνει κάθε μέλος της οικογένειας ανάλογα με την ηλικία, τις ανάγκες που διαμορφώνονται, τις επιθυμίες και τις δυνατότητές του
? τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το παιδί τους γονείς.
Οι γονείς χρειάζεται να γίνονται αντιληπτοί στο παιδί όχι μόνο ως γονείς αλλά και ως «ζεύγος». Έχουν μία ιδιαίτερη σχέση από την οποία αποκλείεται το παιδί, έχουν το δικό τους χώρο ως ζευγάρι αλλά και το δικό τους προσωπικό χώρο ως άνθρωποι (τη δική τους δουλειά από την οποία αποκλείεται το παιδί ή τις δικές τους ενασχολήσεις ανεξαρτήτως του χρόνου που αφιερώνουν στο παιδί). Καλό είναι οι γονείς να ενισχύουν τους υπόλοιπους ρόλους που έχουν μέσα και έξω από το σπίτι και να μην ξεχνούν ότι είναι και άλλα πράματα πέρα από «γονείς».
? την κοινή στάση των γονέων απέναντι σε μία συμπεριφορά του παιδιού.
Είναι λογικό να υπάρχουν συχνά διαφωνίες στον τρόπο διαπαιδαγώγησης και αντιμετώπισης διαφόρων καταστάσεων που σχετίζονται με τη συμπεριφορά και τα αιτήματα του παιδιού. Ο κάθε γονιός έχει τα δικά του βιώματα και τις δικές του πεποιθήσεις για το μεγάλωμα ενός παιδιού. Πέρα, όμως, από τις προσωπικές διαφωνίες χρειάζεται να γίνονται αμοιβαίες υποχωρήσεις και τα μηνύματα που δίνονται μπροστά στο παιδί να είναι ξεκάθαρα, συγκεκριμένα και όχι διφορούμενα. Όταν το παιδί αντιληφθεί ότι υπάρχει σύγκρουση μηνυμάτων, ότι άλλα λέει ο ένας γονιός και άλλα λέει ο άλλος ή ακόμα ότι ο ίδιος ο γονιός αναιρεί με τις πράξεις του τα λόγια του, τότε βιώνει ένα ασαφές πλαίσιο στο οποίο καλείται να ανταποκριθεί και να κρίνει το ίδιο τι είναι το σωστό να κάνει. Πώς όμως είναι δυνατόν να βάλουμε ένα παιδί να αναλάβει ρόλο «ενήλικα» και να κρίνει τι τελικά είναι σωστό και τι όχι; Ποια από τις δύο εκδοχές των γονέων πρέπει να ακολουθήσει;
Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης και η μορφή που παίρνει η επικοινωνία μεταξύ των μελών. Κάτω από τι πλαίσιο γίνεται και με τι προθέσεις; Αφήνεται χώρος στο κάθε μέλος να εκφραστεί και να εκδηλώσει τη γνώμη, τον τρόπο σκέψης και τα συναισθήματά του; Αντιμετωπίζεται κάθε μέλος χωρίς προκατάληψη; Είναι αποδεκτό; Γίνονται σεβαστές οι δυσκολίες; Υπάρχει η διάθεση για συζήτηση- διάλογο και κοινό προβληματισμό ή επικρατεί ένα μοτίβο συνεχούς αμφισβήτησης, τιμωρίας, υποβάθμισης των δυσκολιών, επικριτικής διάθεσης;
Για να μπορέσουμε να επιλύσουμε θέματα που αφορούν στη συμπεριφορά των παιδιών μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο χρειάζεται να λάβουμε υπόψη μας τον τρόπο με τον οποίο σχετίζεται το παιδί με τους γονείς καθώς και τον τρόπο που οι ίδιοι οι γονείς σχετίζονται, αλληλεπιδρούν και επικοινωνούν με το παιδί.
Ένα σαφές και ξεκάθαρο πλαίσιο, που δεν αφήνει ερωτηματικά και αμφιβολίες, μία σταθερή δομή και ένα πρόσφορο έδαφος για ουσιαστική επικοινωνία είναι βασικά συστατικά για μια υγιή σχέση και κατά συνέπεια για τη μείωση ανεπιθύμητων συμπεριφορών που συχνά φέρνουν σε δύσκολη θέση τους γονείς.

ΠΗΓΗ:Aναδημοσιεύεται από: http://www.ikidcenters.com
Σοφία Κουιμάνη , συγγραφέας του άρθρου
Γιατί παρουσιάζονται δυσκολίες στην ανάγνωση;
Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων της ανάγνωσης ακολουθεί συγκεκριμένα στάδια τα οποία μάλιστα είναι ίδια σε όλες τις αλφαβητικές γλώσσες. Σήμερα ο κόσμος μας αποτελείται από κοινωνίες που πρέπει να έχουν αναπτύξει την αναγνωστική δεξιότητα αλλά και τις ειδικές δεξιότητες γραμματισμού σε περιβάλλοντα υψηλής τεχνολογίας. Ωστόσο τα δεδομένα που αφορούν το ρυθμό διάδοσης του γραμματισμού και της ανάγνωσης τόσο σε αναπτυγμένες χώρες όσο και σε αναπτυσσόμενες είναι απογοητευτικά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζει ότι το 8% του μαθητικού πληθυσμού στις χώρες μέλη της Ένωσης έχει ειδική αναγνωστική διαταραχή ή δυσλεξία. Αυτό σημαίνει ότι μόνο στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης περισσότεροι από 25 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες που σχετίζονται με την ανάγνωση και τη γραφή.
Πρόσφατη μελέτη σε μεγάλο δείγμα μαθητών διαφόρων ελληνικών σχολείων υποδεικνύει ότι η συχνότητα εμφάνισης δυσκολιών σε αναγνωστικές δεξιότητες (ανάγνωση λέξεων και κατανόηση κειμένου) κυμαίνεται μεταξύ 3% και 11% των μαθητών ανάλογα με τη βαρύτητα της δυσκολίας (Mouzakis & Sideridis 2007).
Η ανάγνωση είναι μια σύνθετη λειτουργική διαδικασία, η οποία για να είναι επιτυχής προϋποθέτει την ενεργοποίηση και την ικανοποιητική λειτουργία μια σειράς γνωστικών παραγόντων όπως η νοητική ικανότητα, η αντίληψη, η μνήμη κ.α καθώς και την επίδραση ορισμένων βασικών περιβαλλοντικών παραγόντων όπως η οικογένεια, το σχολείο και γενικότερα το κοινωνικό περιβάλλον.
Η βασικότερη προϋπόθεση για την ενεργοποίηση και λειτουργία αυτών των γνωστικών λειτουργιών, είναι η νευροφυσιολογική υποδομή του αναγνώστη. Ο εγκέφαλος και οι άμεσα σχετιζόμενες αισθήσεις της ανάγνωσης όπως η όραση και η ακοή είναι απαραίτητες για τη διαδικασία της ανάγνωσης.
Η αναγνωστική λοιπόν λειτουργία απαιτεί την καλή λειτουργία ενός πολύπλοκου δικτύου εγκεφαλικών κυττάρων τα οποία συνδέουν τα κέντρα όρασης, γλώσσας και μνήμης. Σύγχρονα δεδομένα από γενετικές και επιδημιολογικές μελέτες τοποθετούν την αιτιολογία της δυσκολίας της ανάγνωσης και γενικότερα της δυσλεξίας σε κάποια μορφή δυσλειτουργίας του εγκεφάλου που κανονικά είναι υπεύθυνος για τη διαδικασία της ανάγνωσης.
Σε έρευνα που έγινε το 1960 έως το 1978 υποστηρίχθηκε ότι οι δυσκολίες της ανάγνωσης οφείλονται σε προβλήματα στην αντίληψη. Η αντίληψη είναι μια πρωταρχικής σπουδαιότητας γνωστική λειτουργία η οποία συνίσταται από την επιλογή, απόσπαση, οργάνωση, ερμηνεία και τελική αναγνώριση των πληροφοριών. Το παιδί των 6 χρόνωνπου αρχίζει να μαθαίνει ανάγνωση, γνωρίζει ήδη να αντιλαμβάνεται δηλαδή να επιλέγει, να οργανώνει, να ερμηνεύει και να αναγνωρίζει.
Με δεδομένη αυτήν την ικανότητα του παιδιού να αντιλαμβάνεται με ευκολία τον περιβάλλοντα κόσμο, το ζήτημα που τίθεται σχετίζεται με τις ενδεχόμενες δυσκολίες των μικρών μαθητών στην αντίληψη των οπτικών ερεθισμάτων δηλαδή των συμβόλων του γραπτού λόγου. Επομένως το πρόβλημα δεν βρίσκεται στην ελλιπή ανάπτυξη του αντιληπτικού συστήματος του παιδιού αλλά στην αντίληψη και αναγνώριση των συγκεκριμένων οπτικών ερεθισμάτων, των γραμμάτων.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που συμβάλει στην διαδικασία της ανάγνωσης είναι η μνήμη. Η λειτουργία της μνήμης δεν είναι μόνο αναγκαία για τη λειτουργία της ανάγνωσης αλλά και για τη διεκπεραίωση της αντίληψης. Οι μαθητές καταγράφουν στη μνήμη τους τις εικόνες των γραμμάτων καθώς και τον ήχο τους και όταν καλούνται τα παιδιά να αναγνωρίσουν ένα κείμενο, θα πρέπει να ανακαλέσουν τη μνήμη τους, την εικόνα και το φθόγγο του κάθε γραφήματος που βλέπουν. Αν αυτό δυσκολεύει τους μαθητές τότε έχουμε δυσκολία στην ανάγνωση.
Έρευνες δείχνουν ότι ο πυρήνας της δυσκολίας της ανάγνωσης πέρα από τους τομείς που αναφέραμε βασίζεται στην ελλειμματική ικανότητα φωνολογικής επεξεργασίας Η καλή φωνολογική επεξεργασία του λόγου συνεπάγεται με τον ικανοποιητικό ρυθμό ανάπτυξης των δεξιοτήτων της ανάγνωσης καθώς και της γραφής.
Το φωνολογικό σύστημα της ελληνικής γλώσσας αποτελείται από είκοσι φωνήματα, τα οποία διακρίνονται σε σύμφωνα και φωνήεντα. Όταν κάποιο παιδί δυσκολεύεται να ταιριάξει την αλφαβητική αναπαράσταση της λέξης με την φωνολογική δομή τότε παρουσιάζονται δυσκολίες στην ανάγνωση και παρατηρούνται φωνολογικά λάθη δηλαδή παραλείψεις, προσθέσεις, αντιμεταθέσεις γραμμάτων ή συλλαβών. Το παιδί θα πρέπει να αποκτήσει φωνολογική επίγνωση και να συνειδητοποιήσει ότι οι λέξεις αποτελούνται από μικρότερα τμήματα τα φωνήματα.
Οι δυσκολίες στην ανάγνωση μπορούν να βελτιωθούν ως ένα καλό επίπεδο. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την παρέμβαση και με ειδικές μεθόδους διδασκαλίας, οι οποίες θα ανταποκρίνονται επακριβώς, εξατομικευμένα στις ανάγκες του κάθε παιδιού.
Επομένως τώρα μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα, ποιος ευθύνεται για τη δυσκολία της ανάγνωσης,καθώς οι αιτίες του προβλήματος όπως είδαμε και παραπάνω προέρχονται από μια ποικιλία θεμάτων, τα οποία μπορούν με την κατάλληλη στήριξη και εκπαίδευση να βελτιωθούν ως ένα καλό επίπεδο και το παιδί να μην δυσκολεύεται στην ανάγνωση του!
Πηγές:
?Κωνσταντίνος Δ. Πόρποδας, Η ανάγνωση
?Δώρα Μαυρομάτη, Δυσλεξία, Φύση του προβλήματος
www.edc.uoc.gr
www.ldanatl.org
students.edfac.unimelb.edu.au
www.greatschools.org
www.readingrockets.org

Από ποια ηλικία τα παιδιά χρησιμοποιούν σήμερα το Διαδίκτυο;
Πηγή: http://www.internetandkids.com

Το όριο ηλικίας στο οποίο τα παιδιά χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο συνεχώς μειώνεται. Ουσιαστικά, όσο παράξενο και αν ακούγεται, ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος τομέας χρηστών του Διαδικτύου είναι τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας. Πολλά παιδιά χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο στο σχολείο σε ηλικία 6 ετών, οπότε πιθανόν να θέλουν να συνδεθούν στο Διαδίκτυο από το σπίτι σε αυτήν την ηλικία περίπου. Ωστόσο τα παιδιά  ηλικίας κάτω των 10 ετών, συνήθως δεν μπορούν να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο μόνα τους, γι? αυτό συνήθως χρειάζονται τη βοήθεια των μεγαλυτέρων. Το Διαδίκτυο δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να ακούσουν μουσική, να παίξουν και να «φορτώσουν» παιχνίδια ή βιντεοπαιχνίδια, να μιλήσουν με άλλους χρήστες και να ανταλλάξουν μηνύματα μεταξύ τους.

Θετική πλευρά της χρήσης του Διαδικτύου από παιδιά

Αναμφισβήτητα, η πρόοδος της τεχνολογίας είναι αρκετά ωφέλιμη για τους μικρούς μας φίλους, αφού τους ανοίγει νέους ορίζοντες και νέες δυνατότητες που στο παρελθόν φάνταζαν αδύνατες. Ο τεράστιος όγκος πληροφοριών του Ίντερνετ, είναι προσβάσιμος σε κάθε μαθητή για να τον βοηθήσει να εμπλουτίσει τις γνώσεις του. Πολλές εγκυκλοπαίδειες, είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο δωρεάν και σχεδόν άκοπα. Απλά με το πάτημα ενός κουμπιού, ο μαθητής μπορεί να έχει πρόσβαση σε όποιο υλικό επιθυμεί. Όσον αφορά στη νέα μόδα της εποχής, τα παιχνίδια μέσω Διαδικτύου, θα λέγαμε ότι αποτελούν μια ευχάριστη και διασκεδαστική απασχόληση που ξεκουράζει τους μικρούς μαθητές. Το Ίντερνετ, είναι επίσης είναι ένα υπέροχο εργαλείο για παιδιά που έχουν πρόβλημα επικοινωνίας με συνομήλικους. Τα παιδιά γνώστες των υπολογιστών ξεχωρίζουν στο Διαδίκτυο, καθώς η εμφάνιση και οι αθλητικές επιδόσεις δεν είναι σημαντικές και έτσι βελτιώνουν την αυτοεκτίμησή τους.

Αρνητική πλευρά και κίνδυνοι του Διαδικτύου για τα παιδιά 

Ωστόσο, η υπερβολική χρήση του υπολογιστή μπορεί να απομονώσει περισσότερο τα ντροπαλά παιδιά από τους συνομήλικους ή να τα αποσπάσει από άλλες δραστηριότητες όπως οι σχολικές εργασίες, η άθληση, ο ύπνος ή οι ευκαιρίες να αφιερώσουν χρόνο σε άλλους. Οι γονείς και οι δάσκαλοι συνήθως συνειδητοποιούν το πρόβλημα όταν ήδη έχει γίνει αρκετά σοβαρό. Και αυτό γιατί οι διαδικτυακές ενέργειες αποκρύπτονται εύκολα και ο εθισμός στο Διαδίκτυο δεν είναι ακόμη κοινά αποδεκτός. Επιπλέον, το Ίντερνετ μπορεί να εγκυμονεί πολύ σοβαρότερους κινδύνους, όπως:

• Πρόσβαση σε υλικό πορνογραφικού περιεχομένου όπως φωτογραφίες, κείμενα και πορνό βίντεο.επαφή με αγνώστους που μπορούν να βλάψουν τα παιδιά.
•  Κίνδυνος να παρασυρθούν νεαρά παιδιά είτε μέσα από κανάλια συζητήσεων ή και ιστοσελίδες από επιτήδειους ή για παιδεραστία.
• Προώθηση ναρκωτικών και άλλων ουσιών μέσα από ιστοσελίδες και κανάλια συζητήσεων.
• Προβολή διαφόρων ιδεών και απόψεων όπως, χουλιγκανισμού, ρατσισμού, αυτοκτονίας και πολλών άλλων.
• Παρότρυνση για εκτέλεση διαφόρων παρανομιών.

Επαφή με αγνώστους και διαδικτυακή παρενόχληση 

Αυτού του είδους η παρενόχληση αναφέρεται συνήθως ως cyberbullying (διαδικτυακή παρενόχληση) ή griefing (εκνευρισμός) και είναι γνωστή στους κύκλους των εφήβων Πρόκειται δυστυχώς για τη σημαντικότερη παγίδα του Ίντερνετ που προσβάλλει τόσο εφήβους, όσο και παιδιά μικρότερης ηλικίας. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες που έγιναν στη Νορβηγία, τη Δανία, τη Σουηδία, την Ιρλανδία και την Ισλανδία, το 24% των παιδιών που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο έχουν πέσει συμπτωματικά σε πορνογραφικές ιστοσελίδες. Το 34% των νέων που έχουν συμμετάσχει σε ηλεκτρονικές συζητήσεις (chats) έχουν αρνηθεί προτάσεις να γνωρίσουν άτομα τα οποία δεν ήξεραν νωρίτερα, ενώ το 22% δηλώνουν ότι πήγαν να συναντήσουν αγνώστους.

Συμβουλές για γονείς

• Κρατήστε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή σε μεγάλους χώρους, όπως το σαλόνι και όχι σε υπνοδωμάτια. Ασχοληθείτε με το πως δουλεύει το Ίντερνετ και αφιερώστε χρόνο να περιηγηθείτε μαζί με τα παιδιά σας στον κυβερνοχώρο και μάθετε από αυτά.
• Σιγουρευτείτε ότι τα παιδιά σας γνωρίζουν πως ανησυχούν για αγνώστους που συναντούν μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Όπως ακριβώς ανησυχούμε όταν κάποιος  άγνωστος χτυπάει το κουδούνι του σπιτιού μας, έτσι δεν πρέπει τα παιδιά να δίνουν προσωπικές πληροφορίες για τον εαυτό τους.
• Να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί όταν τα παιδιά χρησιμοποιούν τα chatrooms (εικονικά δωμάτια συνομιλίας), χωρίς την επίβλεψη σας. Μην τα αφήνετε ποτέ να συναντήσουν κάποιον που γνώρισαν μέσω του Ίντερνετ χωρίς τη δική σας παρουσία.
• Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να προτιμούν τις ιστοσελίδες της δικής σας επιλογής σας.
• Εγκαταστήσετε στον υπολογιστή σας κάποιο λογισμικό φίλτρο που θ? απαγορεύσει στο παιδί σας την προσπέλαση σε συγκεκριμένες σελίδες του Διαδικτύου.
• Ενημερώστε με το παιδί σας για την ασφάλεια του Ίντερνετ. Συζητώντας μαζί του τους μελλοντικούς διαδικτυακούς κινδύνους, πάντα βέβαια με ευαισθησία και κατανόηση, θα το βοηθήσετε να κατανοήσει και από μόνο του τις παγίδες του Ίντερνετ.
• Φροντίστε και οι ίδιοι να περιορίζετε το χρόνο που περνάτε στο Διαδίκτυο, γιατί τα παιδιά συνήθως ακολουθούν το παράδειγμα των γονιών.
• Γνωρίστε ποιους πρέπει να ενημερώσετε και αν συναντήσετε βλαβερό, άσεμνο και παράνομο περιεχόμενο στο Διαδίκτυο, μη διστάσετε να το καταγγείλετε στους αρμόδιους φορείς.

Συμβουλές για δασκάλους

•  Άμεση εγκατάσταση λογισμικού για ασφαλέστερη χρήση του Διαδικτύου στα σχολεία. Η δικαιολογία ότι υπάρχει πάντοτε προσωπικό εκεί δεν είναι πειστική.
•  Εκπαίδευση του διδακτικού προσωπικού για τους κινδύνους του που ελλοχεύουν στο Διαδίκτυο, καθώς και για τη χρήση των διάφορων λογισμικών.
•  Ενημέρωση των γονέων με έντυπα, δημοσιεύματα, ενημερωτικά φυλλάδια και προγράμματα από τα Μ.Μ.Ε.
•  Δημιουργία Hotline στην οποία να γίνονται αναφορές για παράνομες ιστοσελίδες ελληνικού κυρίως περιεχομένου, για να μπορούν αυτές να προστεθούν στα κεντρικά συστήματα

Πρακτικές Συμβουλές Για Ασφάλεια Στο Διαδίκτυο για Παιδιά 2- 4 Ετών

Όλο και περισσότερα παιδιά προσχολικής ηλικίας ξεκινούν από νωρίς την ενασχόλησή τους με τον υπολογιστή και το διαδίκτυο. Στην Αμερική σε έρευνα που έγινε το 2005 βρήκαν πως 67% των παιδιών προσχολικής ηλικίας χρησιμοποιούσαν υπολογιστή, ενώ το 23% αυτών ήταν ενεργοί χρήστες του ιντερνετ. Στην Ελλάδα τα ακριβή ποσοστά δεν είναι γνωστά μα σίγουρα είναι συνεχώς αυξανόμενα.

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας φαίνεται περισσότερο να επηρεάζονται από ήχους και εικόνες το οποία λειτουργούν προσθετικά στην εμπειρία τους και τα επηρεάζουν αρνητικά ή θετικά. Ο ρόλος των ενηλίκων σε αυτό το στάδιο ζωής των παιδιών είναι πολύ σημαντικός αφού λειτουργούν ως πρότυπα, διαπαιδαγωγούν και μεταδίδουν στα παιδιά γνώσεις σχετικά με την ασφάλεια στο διαδίκτυο κυρίως μέσω της εμπειρίας.

Τα παιδιά 2- 4 ετών δεν έχουν αναπτύξει κριτική σκέψη στις online αναζητήσεις τους, μπορεί εύκολα να τρομοκρατηθούν από εικόνες πραγματικές ή ακόμα και φανταστικές όπως ακόμα και από σκηνές βίας. Επίσης τα παιδιά αυτής της ηλικίας κινδυνεύουν να μεταφερθούν σε ακατάλληλους διαδικτυακούς τόπους μέσα από hyperlinks.

Το πρόγραμμα « be web aware» έχει στόχο την ενημέρωση των πολιτών του Καναδά έτσι ώστε να επωφελούνται από το internet χωρίς βλαβερές συνέπειες. Στα πλαίσια του προγράμματος οι ιθύνοντες προτείνουν πρακτικούς τρόπους και συμβουλές προς τους γονείς παιδιών κάθε ηλικίας.

Για την ηλικία των 2-4 ετών το πρόγραμμα προτείνει τα εξής :

• Πάντα να κάθεστε μαζί με τα παιδιά σας όταν χρησιμοποιούν το internet

• Τοποθετήστε στους σελιδοδείκτες sites δικής σας επιλογής στα οποία τα παιδιά να έχουν γρήγορη και ασφαλή πρόσβαση

• Χρησιμοποιήστε search engines φιλικές προς τα παιδιά

• Χρησιμοποιήστε φίλτρα που να σας δίνουν τη δυνατότητα να έχετε parental control

• Προστατεύστε τα από «pop ? ups» απενεργοποιώντας τη Java στον υπολογιστή σας ή χρησιμοποιώντας blocking software.

• Αρχίστε να μιλάτε στα παιδιά για privacy. Διδάξτε τους πώς να χρησιμοποιούν ένα ψευδώνυμο αν το site τους ζητά να δώσουν τα στοιχεία τους.

• Διδάξτε τα παιδιά μέσα από τη μίμηση. Ακολουθήστε βασικές αρχές ασφάλειας στο διαδίκτυο για να λειτουργήσετε ως πρότυπα για τα παιδιά.

 Πρακτικές Συμβουλές Για Ασφάλεια στο Διαδίκτυο για Παιδιά 5-7 Ετών

Τα παιδιά αυτής της ηλικίας έχουν την τάση να αποδέχονται εύκολα και θετικά τα γύρω ερεθίσματα. Νιώθουν περήφανα γιατί ξεκινούν να κατακτούν την ανάγνωση και τους αρέσει πολύ να συλλέγουν εμπειρίες. Συνήθως είναι δεκτικά και όχι αντιεξουσιαστές. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας αρέσκονται στο να χρησιμοποιούν τους υπολογιστές και την τεχνολογία και λατρεύουν να παίζουν παιχνίδια. Είναι ωστόσο απόλυτα εξαρτημένα από τους ενήλικες ή τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας για να τα βοηθήσουν στην αναζήτηση website στο internet, να τους δείξουν πώς να στέλνουν e?mail ή πώς να βρίσκουν πληροφορίες στο διαδίκτυο.
Τα παιδιά 5-7 ετών δεν έχουν κατακτήσει πλήρως την κριτική σκέψη στις online αναζητήσεις τους, μπορεί εύκολα να τρομοκρατηθούν από εικόνες πραγματικές ή ακόμα και φανταστικές όπως ακόμα και από σκηνές βίας όπως ακριβώς και τα παιδιά μικρότερης ηλικίας. Επιπλέον είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε πωλητές ή έρευνες που τους ζητούν να δώσουν τα προσωπικά τους στοιχεία. Κινδυνεύουν να μεταφερθούν σε ακατάλληλους διαδικτυακούς τόπους μέσα από hyperlinks ή να βρεθούν σε ακατάλληλα websites μέσω links που βγαίνουν σαν αποτελέσματα αναζήτησης.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα «be web aware» γονείς με παιδιά αυτής της ηλικίας μπορούν πρακτικά να τα βοηθήσουνε με τους εξής τρόπους :

• Πάντα να κάθεστε μαζί με τα παιδιά σας όταν χρησιμοποιούν το internet

• Τοποθετήστε στους σελιδοδείκτες sites δικής σας επιλογής στα οποία τα παιδιά να έχουν γρήγορη και ασφαλή πρόσβαση

• Χρησιμοποιήστε searching machines φιλικές προς τα παιδιά

• Τοποθετήστε τους υπολογιστές των παιδιών σε τέτοια σημεία μες το σπίτι που να σας επιτρέπουν την πλήρη εποπτεία τους κάθε στιγμή

• Χρησιμοποιήστε φίλτρα που να σας δίνουν τη δυνατότητα να έχετε parental control

• Προστατεύστε τα από «pop ? ups» απενεργοποιώντας τη Java στον υπολογιστή σας ή χρησιμοποιώντας blocking software.

• Μιλήστε στα παιδιά για τη διαχείριση προσωπικών δεδομένων. Διδάξτε τους πώς να χρησιμοποιούν ένα ψευδώνυμο αν το site τους ζητά να δώσουν τα στοιχεία τους.

• Μην επιτρέπεται στα παιδιά να χρησιμοποιούν e-mail, chat rooms ή instant messaging.

• Ενισχύστε τα να σας ζητούν συμβουλές όποτε κάτι που βλέπουν τα κάνει να νιώθουν άβολα ή δε το γνωρίζουν. Πολύ σημαντικό είναι να αναπτύξετε σχέση εμπιστοσύνης με τα παιδιά σας και να διατηρείται την ψυχραιμία σας. Αν αντιδράσετε άσχημα δε θα έρθουν ποτέ ξανά να σας ζητήσουν βοήθεια.

 Πρακτικές Συμβουλές για Ασφάλεια στο Διαδύκτιο Για Παιδιά 8-10 Ετών

Συνεχίζοντας την προσπάθεια για ενημέρωση μα και παρέμβαση σχετικά με την ασφάλεια στο διαδίκτυο το πρόγραμμα «be web aware» περιγράφει χαρακτηριστικά και συμβουλές για παιδιά 8 ? 10 ετών. Σύμφωνα με τον Καναδικό οργανισμό τα παιδιά αυτής της ηλικίας συνήθως δείχνουν ενδιαφέρον για δραστηριότητες παιδιών μεγαλύτερης ηλικίας. Έχουν ξεκινήσει δειλά να δημιουργούν ένα σύστημα αξιών και έχουν ξεκινήσει να διαμορφώνουν τα στοιχεία της ταυτότητάς τους.

Η ενασχόληση τους με το ιντερνετ είναι συνήθως να παίζουν διαδραστικά παιχνίδια, να σερφάρουν περισσότερο για ψυχαγωγία, να στέλνουν e-mail, να χρησιμοποιούν instant messaging, chat υπηρεσίες και να συμμετέχουν σε οnline forums.

Τα παιδιά ηλικίας 8 -10 ετών είναι περίεργα να ανακαλύπτουν καινούρια πράγματα. Ακόμη και σε αυτή την ηλικία η κριτική τους σκέψη για να είναι online μόνα τους είναι ανεπαρκής μιας και είναι και αυτά επιρρεπή σε ανθρώπους και δραστηριότητες που ζητούν προσωπικά δεδομένα. Αν και πιο μεγάλα σε ηλικία, μπορούν εύκολα να τρομοκρατηθούν από σκηνές βίας και περίεργες εικόνες πραγματικές ή φανταστικές. Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά έχουν «εικονικούς φίλους», τους οποίους δεν έχουν γνωρίσει ποτέ. Αυτή η διαφορετική σχέση που αναπτύσσεται μπορεί εύκολα να τα επηρεάσει αρνητικά. Τέλος διατρέχουν τον ίδιο ακριβώς κίνδυνο με τα παιδιά μικρότερης ηλικίας να βρεθούν σε ακατάλληλα sites μέσα από τα αποτελέσματα μιας αναζήτησης.

Πρακτικά πράγματα που θα μπορούσατε να εφαρμόσετε με παιδιά αυτής της ηλικίας για την ασφάλεια στο διαδίκτυο είναι τα εξής :

• Φτιάξτε ένα κανονισμό στο σπίτι που να περιέχει κανόνες χρήσης του internet. Βάλτε τα παιδιά να συνεισφέρουν στη διαδικασία ώστε να είναι κοινώς αποδεκτοί οι όροι.
•  Καθίστε με τα παιδιά σας όταν πλοηγούνται στο internet για να βεβαιωθείτε πως το χρησιμοποιούν με ασφάλεια
•  Βάλτε τους υπολογιστές σε σημεία που έχετε εύκολη και συνεχή πρόσβαση εσείς οι ίδιοι
•  Χρησιμοποιήστε φίλτρα που να σας δίνουν τη δυνατότητα να έχετε parental control
•  Προστατεύστε τα από «pop ? ups» απενεργοποιώντας τη Java στον υπολογιστή σας ή χρησιμοποιώντας blocking software.
•  Χρησιμοποιήστε searching machines φιλικές προς τα παιδιά
•  Δημιουργήστε ένα κοινό οικογενειακό e-mail λογαριασμό .
•  Μάθετε στα παιδιά πάντα να έρχονται να σας συμβουλεύονται πριν δώσουν τα προσωπικά τους στοιχεία
•  Χρησιμοποιήστε e-mail filters για να μπλοκάρετε μηνύματα από συγκεκριμένους ανθρώπους ή με συγκεκριμένο περιεχόμενο
•  Μην επιτρέπεται το instant messaging
•  Επιτρέψτε τους να χρησιμοποιούν ασφαλή forums ή chat rooms
•  Συζητήστε με τα παιδιά σας για τους φίλους που απέκτησαν από το διαδίκτυο ή τις δραστηριότητές τους ακριβώς όπως θα κάνατε για έναν φίλο ή δραστηριότητα που κάνουν κάθε μέρα
•  Μιλήστε τους και διαπαιδαγωγήστε τα σωστά σεξουαλικά γιατί είναι πολύ εύκολο να βρεθούν αντιμέτωπα με ακατάλληλο υλικό
•  Ενισχύστε τα να σας μιλούν και να σας συμβουλεύονται όταν κάτι που συναντούν στο διαδίκτυο τα κάνει να μην νιώθουν άνετα. Θα πρέπει να είστε έτοιμοι να ακούσετε ότι έχουν να σας που με ψυχραιμία γιατί μόνο έτσι θα κερδίσετε την εμπιστοσύνη τους.

Πρακτικές Συμβουλές για Ασφάλεια στο Διαδύκτιο Για Παιδιά 14 – 17 Ετών

Σύμφωνα με το πρόγραμμα be web aware οι έφηβοι αυτής της ηλικιακής ομάδας( 14- 17 3τών) περνούν από περίοδους χαμηλής αυτοεκτίμησης και να έχει για αυτούς πια περισσότερο σημασία ο φίλος και όχι η οικογένεια. Είναι περίοδος αμφισβήτησης και αναζήτησης. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι ανοιχτά σε νέες ιδέες αλλά δεν έχουν την εμπειρία που χρειάζονται για να μπορούν κριτικά να τις κατατάσσουν.

Η ενασχόλησή τους με το διαδίκτυο έγκειται στο να κατεβάζουν μουσική και ταινίες, να στέλνουν e-mail, να παίζουν παιχνίδια online. Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία είναι ιδιαίτερα επιδέξια στη χρήση μηχανών αναζήτησης στο internet και στη χρήση του chat. Ιδιαίτερα τα αγόρια σπρώχνουν τα όρια και πολλές φορές εμπλέκονται σε τζόγο ή ακατάλληλα sites.
Τα παιδιά 14 ? 17 ετών έχουν περισσότερο ανεπτυγμένη κριτική σκέψη σε ότι αφορά τις δραστηριότητές τους. Είναι πιο ευάλωτα στο να δεχτούν σεξουαλικώς ακατάλληλα σχόλια στο διαδίκτυο και μεγαλύτερο όγκο ακαταλλήλου υλικού. Δημιουργούν εύκολα σχέσεις στο internet και είναι πολύ πιθανό να τολμήσουν να ζητήσουν και συνάντηση με το άτομο που συνομιλούν μέσω του διαδικτύου. Είναι εύκολα θύματα σε όσους πουλούν αντικείμενα στο ιντερνετ και είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν πιστωτικές κάρτες για τις αγορές τους. Τέλος τα παιδιά αυτής της ηλικίας πειραματίζονται με την ανεύρεση ακατάλληλων sites και τον online τζόγο.

Συμβουλές για τους γονείς :

? Φτιάξτε έναν κανονισμό στο σπίτι με κανόνες χρήσης του ιντερνετ. Βάλτε και τα παιδιά να συμμετέχουν στη διαδικασία ώστε να είναι οι κανόνες κοινά αποδεκτοί.
? Διατηρήστε τους υπολογιστές σε περιβάλλον που μπορείτε να τους ελέγχετε εύκολα
? Συζητήστε με τα παιδιά σας για τους φίλους που απέκτησαν από το διαδίκτυο ή τις δραστηριότητές τους ακριβώς όπως θα κάνατε για έναν φίλο ή δραστηριότητα που κάνουν κάθε μέρα.
? Ενισχύστε τα να σας μιλούν και να σας συμβουλεύονται όταν κάτι που συναντούν στο διαδίκτυο τα κάνει να μην νιώθουν άνετα. Θα πρέπει να είστε έτοιμοι να ακούσετε ότι έχουν να σας που με ψυχραιμία γιατί μόνο έτσι θα κερδίσετε την εμπιστοσύνη τους.
? Μιλήστε τους και διαπαιδαγωγήστε τα σωστά σεξουαλικά γιατί είναι πολύ εύκολο να βρεθούν αντιμέτωπα με ακατάλληλο υλικό
? Μιλήστε τους για την αρχές ηθικής. Δε θα πρέπει να χρησιμοποιούν το ιντερνετ για να μεταδίδουν φήμες ή να απειλούν άλλους
? Εκπαιδεύστε τα παιδιά να μη δίνουν ποτέ προσωπικά δεδομένα στο διαδίκτυο, να μη συμπληρώνουν αιτήσεις για προσωπικά προφίλ και να μην παίρνουν μέρος σε Online διαγωνισμούς χωρίς να το γνωρίζετε.
? Επιμείνετε στο να παραμένουν σε δημόσια chat rooms
? Eλέγχετε ποια chat rooms ή message boards επισκέπτονται
? Ενημερώστε τα παιδιά για την online συμπεριφορά. Τα sharing αρχεία μουσικής, ταινιών κ.τ.λ. μπορεί να υπόκεινται σε παράβαση πνευματικών δικαιωμάτων
? Βοηθήστε τα παιδιά να προστατευτούν από spam. Καθοδηγήστε τα να μη δίνουν το e-mail address τους, να μην απαντούν σε junk e-mails και να χρησιμοποιούν e-mail filters.
? Συζητήστε μαζί τους το τζόγο και τα πιθανά ρίσκα του
? Βεβαιωθείτε ότι ξέρετε τις οικονομικές τους συναλλαγές στο διαδίκτυο και ότι είναι ασφαλείς.

Η δημιουργικότητα δεν σχετίζεται μόνο με την τέχνη ή την αρχιτεκτονική αλλά και με τον τρόπο που χρησιμοποιεί κάποιος το μυαλό του για να λύσει κάποιο πρόβλημα ή να βρει τον καλύτερο τρόπο για να ξεπεράσει μια δύσκολη κατάσταση. Από τη μια το εκπαιδευτικό σύστημα, χαρακτηρίζεται από μια συνεχή πίεση για επιτυχία μέσω του ανταγωνισμού, τα διαγωνίσματα και τη βαθμοθηρία και προάγει περισσότερο τη στείρα γνώση παρά τη δημιουργική μάθηση. Από την άλλη η καθημερινότητα με τους τόσο γρήγορους ρυθμούς δεν δίνει και πολλές δυνατότητες στα παιδιά, ειδικά όταν μένουν στις πόλεις, να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους. Δείτε πώς θα δώσετε εσείς κίνητρα στο παιδί σας για να εμπνευστεί και να αφήσει ελεύθερο το μυαλό και τη φαντασία του.

1. Δημιουργικό παιχνίδι. Επιλέξτε ένα παιδικό σταθμό ή νηπιαγωγείο που δίνει έμφαση στη μάθηση μέσω του παιχνιδιού. Θα το διαπιστώσετε κοιτώντας τους τοίχους και τα θρανία στις αίθουσες μαθήματος. Αν υπάρχουν πολλές ζωγραφιές, φωτογραφίες στους τοίχους, ρούχα που μπορούν τα παιδιά να φορέσουν ή κούκλες, πίνακες όπου μπορούν να κάνουν δημιουργικά σχέδια σημαίνει πως πιθανόν δίνεται έμφαση στο δημιουργικό παιχνίδι.
2. Αφήστε τη φύση να το συνεπάρει. Η ελευθερία να εξερευνήσει το μικρό σας έναν εξωτερικό χώρο ή τη φύση είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να εμπνευστεί. Ειδικά τώρα το καλοκαίρι μην παραλείψετε να επισκεφθείτε ένα κοντινό πάρκο, ένα δάσος στην εξοχή ή μια έρημη παραλία (για τους τυχερούς κατοίκους της επαρχείας). Ακόμα και η εξερεύνηση σε ένα κήπο στο σπίτι του χωριού μπορεί να γίνει η πιο ευχάριστη ασχολία της ημέρας.
3. Βοηθήστε το παιδί σας να ανακαλύψει τις λύσεις μόνο του. Η επίλυση προβλημάτων αποτελεί μέρος της δημιουργικής σκέψης για αυτό και είναι σημαντικό να αφήσετε το παιδί σας να βρει τις δικές του απαντήσεις στα μικρά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Αφήστε το να σκεφτεί μια πιθανή λύση σε ένα πρόβλημα, όπως για παράδειγμα πως μπορεί να συνεχίσει να παίζει με το αγαπημένο του παιχνίδι αν χάσει σημαντικά κομμάτια από αυτό ή κάποια εξαρτήματα.
4. Κάντε πρωτότυπους συνδυασμούς. Αλλάξτε το τέλος της αγαπημένης του ιστορίας συνδυάζοντας στοιχεία από άλλα παραμύθια και ζητήστε του να κάνει το ίδιο για μια άλλη ιστορία. Ζητήστε τη συμβουλή του μικρού σας για το πώς θα μπορούσατε να κάνατε ένα συνηθισμένο γεύμα να μοιάζει συναρπαστικό. Ακολουθήστε μια διαφορετική διαδρομή προς ένα συνηθισμένο προορισμό και μιλήστε για όσα παρατηρείτε στο δρόμο. Δώστε του διάφορα υλικά για χειροτεχνίες φαινομενικά αταίριαστα μεταξύ τους και ζητήστε του να φτιάξει κάτι από την φαντασία του. Αν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο δοκιμάστε να συλλαβίσετε μια λέξη ανάποδα και ζητήστε του να σας πει ποια είναι. Τέτοιου είδους δραστηριότητες εξασκούν το μυαλό του και καλλιεργούν τη δημιουργικότητά του.
5. Μακριά από τις οθόνες. Όσο περισσότερο ένα παιδί σπαταλά χρόνο μπροστά στην τηλεόραση τόσο λιγότερο χρησιμοποιεί τη φαντασία του για δημιουργικό παιχνίδι. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι διασκεδάζει με τη φαντασία κάποιου άλλου και όχι τη δική του. Επιτρέψτε την τηλεόραση και τη χρήση υπολογιστή και βιντεοπαιχνιδιών το πολύ δύο ώρες την ημέρα και αγνοήστε τη γκρίνια και τις διαμαρτυρίες. Μετά από κάποιες ώρες η μονοτονία θα αντικατασταθεί από τη δημιουργικότητα.
6. Μεταποίηση. Τα παλιά παιχνίδια ή κάποια αντικείμενα που χρησιμοποιούνται για καλλιτεχνικές δημιουργίες μπορούν να χρησιμοποιούν με πολλούς τρόπους. Μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να κάνει μια μικρή μεταποίηση, όπως για παράδειγμα να φτιάξει καινούργια ρούχα για μια παλιά κούκλα ή να στολίσει ένα χαρτόκουτο για να το μετατρέψει σε κουκλοθέατρο.
7. Καλλιεργήστε το πάθος για ένα χόμπι. Τα παιδιά που αναπτύσσουν έντονο ενδιαφέρον για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο τείνουν να γίνονται πιο δημιουργικά. Πριν όμως ανακαλύψει τι είναι αυτό που προτιμά το μικρό σας, δώστε του κίνητρα για να διαβάσει βιβλία για διάφορα θέματα, πηγαίνετε μαζί σε μουσεία και εκθέσεις, σε συναυλίες ή σε διάφορα φεστιβάλ και γενικότερα βοηθήστε το να έρθει σε επαφή με διάφορα αντικείμενα. Στη συνέχεια θα διαλέξει αυτό που το ενδιαφέρει περισσότερο και θα το καλλιεργήσει. Προσέξτε να μην στρέψετε το παιδί σας να ακολουθήσει το δικό σας χόμπι ή το δικό σας πάθος. Ενθαρρύνετε το να ανακαλύψει τα δικά του χόμπι και να ασχοληθεί με αυτό που πραγματικά το εκφράζει.

Πηγή: www.happyparenting.gr

Η πρώτη μέρα στο σχολείο, προκαλεί άγχος σε πολλά παιδιά. Ειδικά για τα παιδιά της πρώτης δημοτικού είναι μια μέρα που μπορεί να προκαλέσει αγωνία και έντονο άγχος. Κάθε παιδί θέλει κάποια προετοιμασία όσον αφορά την έναρξη του σχολείου. Και φυσικά όταν πρόκειται για τα παιδιά της Α΄ Δημοτικού, χρειάζεται να προετοιμάσετε το μικρό σας για το σχολείο. Να μερικές πρακτικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν:

Επισκεφθείτε μαζί του το σχολείο κάποια μέρα πριν ανοίξει,

για να δει έστω και απ? έξω το χώρο. Όσο ασήμαντο και αν σας φαίνεται, το να ξέρει εκ των προτέρων ένα τουλάχιστον από τα καινούρια πράγματα που έχει να αντιμετωπίσει, το χώρο, θα το βοηθήσει να προσαρμοστεί ευκολότερα.

Την πρώτη ημέρα καλό θα ήταν να το συνοδεύσετε στο σχολείο

?ή κάποιο άλλο στενό σας πρόσωπο, με το οποίο αισθάνεται άνετα, αν εσείς δεν μπορείτε? και να μείνετε για λίγο στο προαύλιο. Η παρουσία σας εκεί θα το ανακουφίσει, καθώς δε θα ισθάνεται μόνο του τουλάχιστον τα πρώτα λεπτά επαφής με το καινούριο περιβάλλον. Προσέξετε, όμως, να μην το παρακάνετε και μείνετε εκεί περισσότερο ή το συνοδεύετε κάθε μέρα. Ο σκοπός είναι να του δώσετε θάρρος στην αρχή για να αισθάνεται στη συνέχεια άνετα να πηγαίνει μόνο του. Η συνεχής παρουσία σας εκεί θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα: την πρώτη μέρα που θα χρειαστεί να εμφανιστεί μόνο του στο προαύλιο θα είναι σα να πηγαίνει πρώτη φορά στο σχολείο.

Μιλήστε του για τους δικούς σας φόβους την πρώτη ημέρα στο σχολείο και πώς τους
ξεπεράσατε.
Μπορείτε, για παράδειγμα, να του διηγηθείτε πώς γνωρίσατε την πρώτη σας φίλη ή φίλο στο προαύλιο του σχολείου, και πώς γυρίσατε μετά την πρώτη μέρα χαρούμενοι στο σπίτι. Υποθέστε τι μπορεί να φοβάται και συζητήστε το. Πείτε του, για παράδειγμα, ότι τα μαθήματά του δε θα είναι δύσκολα και ότι είστε βέβαιοι πως θα τα πάει περίφημα σε όλα ?χωρίς να επιμείνετε πολύ σε αυτό το τελευταίο, για να μην του δημιουργήσετε πρόσθετο άγχος με τις δικές σας, υψηλές
απαιτήσεις.

Δώστε παράδειγμα κάποιου άλλου παιδιού που γνωρίζει και συμπαθεί, μεγαλύτερου φίλου ή ξαδέρφου π.χ., και αναφέρετε πώς εκείνο ξεπέρασε τους φόβους του ή πώς πέρασε την πρώτη ημέρα στο σχολείο. Μην μπείτε, όμως, σε συγκρίσεις τύπου «εκείνος δε φοβόταν καθόλου» ή «ανυπομονούσε να πάει στο σχολείο», γιατί θα το κάνετε να αισθανθεί άσχημα.

Φτιάξτε μια ιστορία με τον αγαπημένο του ήρωα στην ίδια κατάσταση.

Κάντε την αστεία, με μια δόση ηρωισμού αν ο ήρωας έχει υπερφυσικές δυνάμεις, και βεβαιωθείτε ότι τελειώνει με πολλούς καινούριους φίλους γύρω από τον πρωταγωνιστή.

Εξηγήστε του αναλυτικά τι θα κάνει εκεί,

τι θα έχει να αντιμετωπίσει κλπ ώστε να είναι προετοιμασμένο. Τονίστε τα θετικά, ότι θα γνωρίσει νέους φίλους, θα πηγαίνει εκδρομές, θα μάθει ενδιαφέροντα πράγματα, και σχεδιάστε μαζί του πώς θα αντιμετωπίσει αυτά που φοβάται: πώς θα προσεγγίσει τα άλλα παιδιά, πώς θα μιλήσει στη δασκάλα, πώς θα το βοηθάτε όταν διαβάζει στο σπίτι αν δυσκολευτεί σε κάτι.

Καταπολεμήστε τους δικούς σας φόβους και το άγχος του αποχωρισμού.

Αν δει εσάς ανήσυχους ή αγχωμένους θα θεωρήσει το φόβο του δικαιολογημένο και δε θα κάνει καμία προσπάθεια να τον αντιμετωπίσει. Μην το αφήσετε να πιστέψει ότι μπορεί να του συμβεί κάτι κακό αν απομακρυνθεί από κοντά σας.

Διαλέξτε μαζί τα σχολικά είδη και τα ρούχα που θα φορέσει.

Μην υποτιμάτε τους φόβους του

και μην του δείξετε σε καμία περίπτωση ότι σας φαίνονται ασήμαντοι. Σ? εκείνο φαίνονται τεράστιοι ?όπως ακριβώς και σε εσάς οι δικοί σας.

Μεταδώστε του ενθουσιασμό, κινήστε του την περιέργεια, δώστε του κίνητρα για να πάει στο σχολείο:

πείτε του για τους καινούριους φίλους που θα γνωρίσει, για τα παιχνίδια που θα παίξει, για τα πράγματα που θα μάθει ?και πώς θα του χρησιμεύσουν σε πρακτικό επίπεδο, ότι θα μπορεί π.χ. να
διαβάζει τα «γράμματα», τους υπότιτλους, στα παιδικά και τις ταινίες για να τα βλέπει μόνο του, χωρίς τη βοήθειά σας?, μιλήστε με καλά λόγια για τη δασκάλα κλπ.

Πηγή: Μερική αναδημοσίευση-προσαρμοσμένη από το www.paidagwgosblogspot.com

Μπορούν να μας σώσουν τα φωτοβολταϊκά;

Σε μια χώρα με άπλετο ήλιο όπως η Ελλάδα φαντάζει αυτονόητο ότι πρέπει να ποντάρουμε «τα
ρέστα μας» στην ηλιακή ενέργεια. Τι είναι αυτό που μας κρατάει πίσω και τι υπόσχονται οι νέες τεχνολογίες;

Οσο ο Ηλιος «λούζει» την Ελλάδα, οι ελπίδες δεν σβήνουν

Ο χάρτης κατανομής της ηλιοφάνειας στην Ευρώπη. Η Κρήτη και το Αιγαίο εισπράττουν «κιλοβάτ Σαχάρας»
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι – τουρίστες κυρίως – που αναρωτιούνται γιατί με τόσο ήλιο έχουμε ακόμη… περισσότερες διαφημιστικές πινακίδες στις ταράτσες μας από φωτοβολταϊκά. Αλλά υπάρχουν και πολλοί Ελληνες που επένδυσαν στα φωτοβολταϊκά και… δεν θέλουν να τους μιλούν γι’ αυτά. Η παραδοξότητα αυτή έχει τις «γραφικές» οικονομικές εξηγήσεις της, αλλά και σε διεθνές επίπεδο εύλογα αιωρείται το ερώτημα: εφόσον μας λένε ότι η ηλιακή ενέργεια που φθάνει στη Γη είναι 6.000 φορές μεγαλύτερη της ενέργειας που καταναλώνουν όλοι μαζί οι άνθρωποι (89 Petawatt έναντι 15 Terawatt) και ότι η ηλιακώς παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια έχει την υψηλότερη ενεργειακή πυκνότητα (170 Watt ανά τετραγωνικό μέτρο) από όλες τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, γιατί η εκμετάλλευσή της παραμένει ισχνή;

Οπως θα σας πει κάθε «ενεργειακός σύμβουλος», η συνταγή επιτυχίας μιας φωτοβολταϊκής επένδυσης είναι γινόμενο της ηλιοφάνειας, της επιφάνειας κάλυψης και της αποδοτικότητας των στοιχείων. Με την ηλιοφάνεια να είναι από σταθερή ως αύξουσα και την τιμή των φωτοβολταϊκών μονάδων να πέφτει συνεχώς – 60% μείωση από το 2008 ως το 2011 – η σημασία της έκτασης που
θα καλύψουμε μειώνεται. Αρα, για να φθάσουμε στην απάντηση, θα έλεγε κανείς ότι μας μένει να βρούμε τι κρατάει χαμηλή την αποδοτικότητα των φωτοβολταϊκών στοιχείων.

Tο όριο Shockley-Queisser

Θεωρητικά, από τη μεριά της Φυσικής, η απάντηση υπάρχει και έχει όνομα: το όριο Shockley-Queisser. Τι είναι αυτό το όριο; Είναι η θεωρητικώς μέγιστη απόδοση ενός φωτοβολταϊκού κυττάρου, που μέτρησαν το 1961 οι αμερικανοί εφευρέτες των ημιαγωγών William Shockley και Hans Queisser. Προκειμένου για φωτοβολταϊκά φτιαγμένα από πυρίτιο, με μονή ένωση p-n και διάκενο ζώνης 1,1 eV (ηλεκτρονιοβόλτ), η μέγιστη αυτή απόδοση είναι κάπου 33,7%. Δηλαδή, από την όλη ηλιακή ακτινοβολία που φθάνει σε ένα φωτοκύτταρο (κάπου 1.000 W/m²) μόνο το 33,7% μετατρέπεται σε ηλεκτρισμό (337 W/m²).

Και πώς… ξεπερνιέται;

Στην πράξη, τα κρυσταλλικά φωτοκύτταρα μονής ένωσης του εμπορίου έχουν απόδοση της τάξης του 12%-18% και ελάχιστα – όπως της καλιφορνέζικης Sunpower – «πιάνουν» απόδοση 19,5%. Tα πανάκριβα φωτοβολταϊκά τριπλής ένωσης της Sharp και της Boing Spectrolab κατορθώνουν να έχουν απόδοση ενεργειακής μετατροπής 35,8 και 40,7%, αντίστοιχα. Με τη χρήση συγκεντρωτών –
που αυξάνουν ακόμη περισσότερο το κόστος – το Εθνικό Εργαστήριο Ανανεώσιμης Ενέργειας των ΗΠΑ (NREL) άγγιξε τον Απρίλιο του 2011 την απόδοση του 43,5%. Από αυτή λοιπόν τη συνδυαστική ανεπάρκεια τεχνολογίας – κόστους παραγωγής πηγάζει παγκοσμίως η ανάγκη πολιτικών επιδότησης των επενδύσεων σε φωτοβολταϊκή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, που στα καθ’ ημάς μεταφράστηκε σε γαϊτανάκι γραφειοκρατικών άθλων και αθλιοτήτων. Το ζητούμενο επίτευξης τεχνολογιών που θα ξεπεράσουν αυτό το φράγμα στην απόδοση των φωτοβολταϊκών απασχολεί πλήθος επιστημόνων παγκοσμίως. Είναι χαρακτηριστική η ημερίδα που διοργανώνεται την επόμενη Κυριακή, 29 Ιουλίου 2012, στο Caltech (Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας)
υπό τον τίτλο «Επανακαθορίζοντας τα όρια της φωτοβολταϊκής απόδοσης». Διαβάζοντας το πρόγραμμά της βλέπουμε ότι θα συμμετέχουν ερευνητές των πανεπιστημίων και των κυβερνητικών υπηρεσιών «για να εξετάσουν νέα υλικά και διεργασίες που θα μπορούσαν να ξεπεράσουν το όριο Shockley-Queisser». Ωστε… υπάρχουν λύσεις; Ναι, και μάλιστα διαφόρων ειδών. Στη συνέχεια θα τις εξετάσουμε υπό το πρίσμα της επικαιρότητας, αλλά και με τη βοήθεια ενός κατ’ εξοχήν ειδικού.

Με τη ματιά του ειδικού

Προκειμένου να έχουμε την άποψη κάποιου που βρίσκεται στην αιχμή της σχετικής τεχνολογίας, απευθυνθήκαμε στον Γεράσιμο Κωνσταντάτο, τον έλληνα ερευνητή που ανακοίνωσε – τον Μάιο του 2012 – ότι κατάφερε να αυξήσει τη φωτοευαισθησία του γραφενίου κατά 8 τάξεις μεγέθους (βλ. το σχετικό άρθρο μας στο www.tovima.gr/science/article/?aid=458493).
Παραθέτουμε στη συνέχεια το απόσταγμα όσων μας είπε.

Ο Ηλιος είναι αναμφισβήτητα μια διαρκής και ισχυρή πηγή ενέργειας για τον πλανήτη μας. Αρκεί να πούμε ότι μέσα σε μία μόνο ώρα παρέχει αρκετή ενέργεια για να καλύψει τις ετήσιες ανάγκες όλης της Γης. Αυτό σημαίνει βασικά ότι το να καλύψουμε μόνο το 0,1% της επιφάνειας της Γης με
ηλιακά κύτταρα θα ήταν αρκετό για να καλύψουμε τις παγκόσμιες ανάγκες μας σε ηλεκτρική ενέργεια. Γιατί αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη; Η απάντηση βρίσκεται στα οικονομικά του προβλήματος: Για να είναι οικονομικά βιώσιμη η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά, το κόστος της θα πρέπει να ανέρχεται σε λιγότερο από ένα δολάριο ανά Watt. Αυτό συνεπάγεται παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του φωτοκυττάρου με κόστος της τάξης των 5-10 σεντ ανά κιλοβατώρα (KWh), ώστε να είναι στο ίδιο επίπεδο με το τρέχον κόστος της παραγόμενης από υδρογονάνθρακες ηλεκτρικής ενέργειας. Οι μέχρι τούδε περιβαλλοντικές πολιτικές έχουν υποχρεώσει τις κυβερνήσεις να επιδοτούν την παραγωγή ενέργειας με φωτοβολταϊκά και την παραγωγή φωτοβολταϊκών (κυρίως πυριτίου) που έχουν κανονικά κόστος παραγωγής ανά Watt περίπου 2-3 φορές υψηλότερο από την τιμή του δικτύου. Αυτό ήταν ένα απολύτως απαραίτητο μέτρο από περιβαλλοντική άποψη, αλλά δεν είναι οικονομικά βιώσιμο. Συνεπώς, προκύπτει αδήριτη η ανάγκη για τεχνολογίες πιο αποδοτικών και φθηνών φωτοβολταϊκών.

Σάντουιτς νανοϋλικών

Μεταξύ των τρεχουσών προσπαθειών για χαμηλού κόστους και υψηλής απόδοσης φωτοβολταϊκά, ξεχωρίζουν εκείνες που βασίζονται σε νανοϋλικά. Αυτού του τύπου τα υλικά μπορούν να συντεθούν σε διάλυμα και να εναποτεθούν πάνω σε κάθε είδους υπόστρωμα, άκαμπτο ή εύκαμπτο, πλαστικό ή μεταλλικό, σε χαμηλές θερμοκρασίες (χρησιμοποιώντας παραγωγική διεργασία διέλασης με ρολά, όπως στην επεξεργασία του αλουμινίου). Μια πτυχή, ωστόσο, κεφαλαιώδους σημασίας για τα φωτοστοιχεία νανοϋλικών έχει να κάνει με την πιο αποτελεσματική χρήση της ηλιακής ενέργειας: Το πυρίτιο – όπως και άλλοι μονοκρυσταλλικοί
ημιαγωγοί – έχουν ένα διάκενο ζώνης (bandgap) το οποίο καθορίζει την ελάχιστη ενέργεια που πρέπει να έχει ένα φωτόνιο προκειμένου να διεγείρει ηλεκτρόνια και να παράγουν ενέργεια. Καθώς το ηλιακό φως φέρνει φωτόνια ευρύτατου ενεργειακού φάσματος (από την υπεριώδη ως την υπέρυθρη ακτινοβολία), τα φωτόνια με ενέργειες κάτω από το διάκενο ζώνης του υλικού σπαταλώνται, ενώ τα φωτόνια με ενέργειες υψηλότερες από αυτό παράγουν ηλεκτρική ενέργεια σε ένα κλάσμα της ολικής τους (η πλεονάζουσα ενέργεια γίνεται θερμότητα).

Με την επίτευξη «κβαντορυθμιζόμενων νανοϋλικών» κατορθώσαμε να παρέμβουμε στο διάκενο ζώνης των υλικών: στα πολυμερή το κάνουμε με τον έλεγχο της μοριακής δομής τους, ενώ στις «κβαντικές τελείες» απλώς αλλάζοντας το μέγεθος των νανοκρυστάλλων. Τι σημαίνει αυτό; Οτι θα μπορούμε να δημιουργούμε αλλεπάλληλες στρώσεις νανοϋλικών με διαφορετικά διάκενα ζώνης,
ώστε αυτό το σάντουιτς να μπορεί να επιτρέπει τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας (το απόλυτο θερμοδυναμικό μέγιστο είναι περίπου 90%).

Κβαντικές κουκκίδες με «μέση-δαχτυλίδι»

Στον επιστημονικό μαραθώνιο που εκτυλίσσεται για μια τόσο πρωτόγνωρη σάρωση της ηλιακής ενέργειας, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι κολλοειδείς κβαντικές κουκκίδες (quantum dots). Πρόκειται για μικροσκοπικούς νανοκρυστάλλους, της τάξης των 2-10 εκατομμυριοστών του μέτρου (νανομέτρων, nm) που έχουν τη μοναδική ιδιότητα να αλλάζουν το διάκενο ζώνης του υλικού τους απλά αλλάζοντας το μέγεθος των κρυστάλλων. Εξαλείφουν δηλαδή την ανάγκη
ενσωμάτωσης διαφορετικών και σύνθετων υλικών για να καλύψει κανείς το ευρύ ηλιακό φάσμα. Η ιδέα γεννήθηκε το 2001 από τον καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας Berkeley, Παύλο Αλιβιζάτο, ο οποίος δημιούργησε το πρώτο φωτοστοιχείο από κβαντική κουκκίδα καδμίου-σεληνίου (CdSe) σε πολυμερές. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η ερευνητική ομάδα του Ted Sargent στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο – όπου μετείχε ο Γεράσιμος Κωνσταντάτος – έδειξε ότι χρησιμοποιώντας κβαντικές κουκκίδες θειούχου μολύβδου (PbS) μπορούμε να επεκτείνουμε τη δράση των πολυμερών φωτοστοιχείων στο υπέρυθρο φάσμα. Τώρα, στο ICFO, η ομάδα του
έχει εστιάσει το ενδιαφέρον της σε νέα υλικά, για την αντικατάσταση των τοξικών Pb και Cd, και έχει πρόσφατα δείξει – με άρθρο της στο Nature Photonics – ότι με την ανάπτυξη μιας ειδικής νανοδομής μπορούμε να δομήσουμε φιλικά προς το περιβάλλον νανοφωτοφωλταϊκά.

Οι αρχιτέκτονες έχουν αρχίσει ήδη να σχεδιάζουν ενεργειακώς αυτάρκη κτίρια, με
ενσωματωμένα φωτοβολταϊκά 

Το μέλλον της ηλιακής αγοράς

Στο ερώτημα «ποια τεχνολογία θα κυριαρχήσει τελικά την αγορά των φωτοβολταϊκών;» η απάντηση που μας έδωσε ο Γεράσιμος Κωνσταντάτος είναι: Αρχικά, αυτή που θα καταφέρει να πιάσει πρώτη το κόστος παραγωγής ενέργειας από υδρογονάνθρακες. Για την ώρα, το προβάδισμα στην κούρσα δείχνουν να έχουν τα φωτοβολταϊκά από πολυκρυσταλλικό πυρίτιο και τα φωτοβολταϊκά από λεπτή μεμβράνη (thin film solar cells) που βασίζονται σε προσμείξεις CIGS
(δισεληνίδιο χαλκού, ινδίου και γαλλίου) και CdTe (τελλουριδίου του καδμίου).
Μακροπρόθεσμα όμως πιθανότατα κανένα από αυτά δεν θα κυριαρχήσει: Τα στοιχεία από πολυκρυσταλλικό πυρίτιο δεν θα κατορθώσουν να πέσουν στο κόστος παραγωγής (και τοποθέτησης) των στοιχείων από λεπτή μεμβράνη, αλλά και οι τεχνολογίες λεπτής μεμβράνης με βάση CIGS και CdTe αντιμετωπίζουν το πρόβλημα έλλειψης πρώτης ύλης – δεν υπάρχει αρκετό γάλλιο, τελλούριο ή ίνδιο στον φλοιό της Γης για να φθάσουν στην παραγωγή Τεραβάτ ηλεκτρικής ενέργειας. Συνεπώς, στο όχι πολύ μακροπρόθεσμο μέλλον, η ανάγκη για εξαιρετικά λεπτά, εξαιρετικά ελαφρά, ευέλικτα και χαμηλού κόστους φωτοστοιχεία, που θα βασίζονται σε αφειδώς
παρεχόμενα από τον πλανήτη υλικά, θα αναδείξει νέο διεκδικητή της κούρσας. Ένας επιπλέον σημαντικός παράγοντας που ρυθμίζει τη δυναμική της αγοράς φωτοβολταϊκών έχει να κάνει με την ποικιλία των εφαρμογών τους. Εκτός από τα γνωστά ήδη φωτοβολταϊκά πάρκα και τα πάνελ στη στέγη, με τη βοήθεια της νανοτεχνολογίας θα είμαστε σε θέση να αξιοποιήσουμε την ηλιακή
ενέργεια και από τους τοίχους των σπιτιών μας, τα παράθυρά τους, το αμάξωμα των αυτοκινήτων μας, ή ακόμα και από τα ρούχα μας και κάθε συσκευή που καταναλώνει ενέργεια στο ύπαιθρο (κινητά τηλέφωνα, φορητοί υπολογιστές, κ.λπ.). Στο πλαίσιο αυτής της πληθώρας εφαρμογών, το μεν άκαμπτο κρυσταλλικό πυρίτιο ή και οι ανόργανες φωτοβολταϊκές μεμβράνες θα καταλάβουν τη μεγάλη μερίδα της αγοράς ηλιακών πάρκων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μεγάλης κλίμακας, ενώ οι νέες και εξαιρετικά λεπτές και ευέλικτες τεχνολογίες φωτοβολταϊκών (οργανικά,
πολυμερή, κβαντικές κουκκίδες ή φωτοευαίσθητη βαφή) θα κυριαρχήσουν στις αστικές και μικρής κλίμακας αγορές – όπως, για παράδειγμα, στα ενεργειακώς αυτάρκη σπίτια, ενώ η διείσδυσή τους στα μεγάλης κλίμακας συστήματα θα εξαρτηθεί από την επιτυχία της τεχνολογίας αυτής να επιδείξει διάρκεια ζωής παρόμοια με εκείνη του πυριτίου.

Παράθυρο ευκαιρίας για την Ελλάδα

Σε αντίθεση με τη βιομηχανία ημιαγωγών ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, στην οποία κυριάρχησε το πυρίτιο και τυποποιήθηκε, η φωτοβολταϊκή τεχνολογία δεν δείχνει να ακολουθεί συγκεκριμένο πρότυπο. Αυτό διότι μοιάζει απίθανο ένα και μόνο ημιαγώγιμο υλικό να καλύψει τις παγκόσμιες ανάγκες. Μια τέτοια εξέλιξη είναι πολύ σημαντική, διότι θα επιτρέψει τον άγριο ανταγωνισμό
των διαφόρων τεχνολογιών και θα κατεβάσει το κόστος, με απόρροια το σίγουρο όφελος για τον τελικό χρήστη – την κοινωνία. Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια ανάπτυξης φωτοστοιχείων με νανοτεχνολογία, ανοίγει ένα μοναδικό παράθυρο ευκαιρίας για χώρες που δεν συγκαταλέγονταν στους μεγάλους παίκτες της προηγούμενης τεχνολογικής επανάστασης. Για την Ελλάδα ειδικά υπάρχουν πολύ συγκεκριμένοι λόγοι για τους οποίους η χώρα μας πρέπει να αρπάξει αυτή την ευκαιρία και να την κάνει υπόθεση νίκης, όχι μόνο για έρευνα και ανάπτυξη αλλά και για βιομηχανική εκμετάλλευση.

Πρώτος λόγος:

Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα από τα σημεία μέγιστης ηλιοφάνειας του πλανήτη, με
αποτέλεσμα η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας να είναι πιο βιώσιμη οικονομικά
από ό,τι στις βορειότερες χώρες. Οπότε, τα φωτοβολταϊκά θα έπρεπε να αναδειχθούν σε στρατηγική επένδυση για τη χώρα μας και να καταστρωθεί ένα στρατηγικό σχέδιο έρευνας σε αυτά.

Δεύτερος λόγος:

Η Ελλάδα έχει αποδείξει πως διαθέτει ένα πολύ ισχυρό πνευματικό δυναμικό στον τομέα της Χημείας και της Φυσικής. Αυτά τα δύο πεδία παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόοδο των νανοεπιστημών. Οι μηχανικοί μπορούν στη συνέχεια να αναλάβουν τη μετατροπή των νανοεπιστημών σε νανοτεχνολογίες και να οδηγήσουν στην ανάπτυξη προϊόντων και συσκευών.

Τρίτος λόγος:

Ενώ οι παραδοσιακές τεχνολογίες φωτοβολταϊκών έχουν πλέον ευρύτατη και κατοχυρωμένη
πνευματική ιδιοκτησία, τα φωτοστοιχεία από νανοτεχνολογία είναι ακόμη στα σπάργανα, επιτρέποντας όχι μόνο την έρευνα με μεγάλο αντίκτυπο αλλά και – το πιο σημαντικό – μια γενιά πνευματικής ιδιοκτησίας στην Ελλάδα. Αυτό είναι ένας κρίσιμος παράγοντας για την προσέλκυση επενδυτών και βιομηχανικού ενδιαφέροντος.

Τέταρτος λόγος:

Αντίθετα με τους παραδοσιακούς ημιαγωγούς, οι νανοκρύσταλλοι και οι μοριακοί ημιαγωγοί
δεν απαιτούν δαπανηρές εγκαταστάσεις παραγωγής. Μπορούν να συντεθούν σε ένα απλό εργαστήριο χημείας και οι διατάξεις τους γίνονται με χαμηλού κόστους τεχνικές εναπόθεσης. Αυτό επιτρέπει το μικρό ύψος επένδυσης για την έναρξη έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα. Υπάρχει, βέβαια, πληθώρα δράσεων που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να συμμετάσχει η Ελλάδα σε αυτό το παγκοσμίως νέο σκηνικό. Η έρευνα και ανάπτυξη στον εν λόγω τομέα είναι απολύτως
διεπιστημονική: διασχίζει το πεδίο της Χημείας, της Φυσικής και της Μηχανικής.
Επίσης, νέα γνώση και πνευματική ιδιοκτησία μπορεί να προκύψει στα όριά τους, οπότε σε ερευνητικό επίπεδο – είτε αυτό είναι ερευνητικό ίδρυμα ή πανεπιστήμιο – ένας νέος άξονας θα πρέπει να δημιουργηθεί, που θα διασχίζει κάθετα τα τμήματα και τις σχολές. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν ερευνητικά κέντρα ειδικού σκοπού στον τομέα της ενέργειας. Αυτό θα δώσει την ευκαιρία σε ερευνητές διαφορετικών επιστημονικών κλάδων να αλληλεπιδρούν και να αντιμετωπίζουν προβλήματα που διαφορετικά θα ήταν αδύνατο να προσεγγίσουν.
Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό προκειμένου να αξιοποιηθούν τα οφέλη της έρευνας, είναι να δοθεί έμφαση στη διασφάλιση και την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας που θα προκύπτει. Διαφορετικά, όλα τα οφέλη και η γνώση που παράγεται θα παραμείνουν σε ακαδημαϊκό επίπεδο, χωρίς πρακτική ανταπόδοση στην εθνική οικονομία και την κοινωνία.

Μέσω εκτύπωσης σε ρολό, τα εύκαμπτα φωτοβολταϊκά μεμβράνης γίνονται ακόμη και «ηλιακά κεραμίδια»!

ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ «ΣΑΝΤΟΥΙΤΣ»

Η εύκαμπτη λύση

Το υψηλό κόστος παραγωγής των πρώτων κρυσταλλικών φωτοβολταϊκών στοιχείων και η
ακαμψία τους (άρα υψηλό κόστος τοποθέτησης και απώλειες από θραύσεις) ώθησαν από πολύ νωρίς στην έρευνα για εύκαμπτα στοιχεία με μαζικό τρόπο παραγωγής. Το αποτέλεσμα ήταν να εμφανισθούν οι φωτοβολταϊκές μεμβράνες που – για ευνόητους λόγους – χρηματοδοτήθηκαν από εταιρείες όπως η Kodak. Ομως η αποδοχή τους υπήρξε το λιγότερο προβληματική, ως το 2006, οπότε το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ χρηματοδότησε με 42 εκατομμύρια δολάρια την εταιρεία Nanosolar. H εταιρεία αυτή είχε ιδρυθεί το 2002 από έναν απόφοιτο του Πανεπιστημίου Στάνφορντ που είχε βρει μια φθηνή μέθοδο παραγωγής φωτοβολταϊκής μεμβράνης από υλικό τύπου CIGS, τυπώνοντας τα στοιχεία πάνω σε ρολό αλουμινίου όπως περίπου εκτυπώνουν οι
μηχανικοί τα σχέδιά τους! Η υπόσχεσή του ήταν πως θα επιτύγχανε τον πολυπόθητο στόχο της ηλιακής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας φθηνότερα από εκείνη της «ΔΕΗ».

Στην πράξη η Nanosolar κατόρθωσε μόλις το προηγούμενο φθινόπωρο να παραδώσει στην Εθνοφρουρά των ΗΠΑ ένα ηλιακό πάρκο των 538 κιλοβάτ και άρχισε – την άνοιξη – να στήνει ένα άλλο τέτοιο πάρκο, του ενός μεγαβάτ, που υποτίθεται ότι θα αποδείξει την επίτευξη του στόχου. Στο μεταξύ, η ανταγωνίστρια ιαπωνική Solar Frontier την πρόφτασε και πήρε παραγγελία από την
Καλιφόρνια για πάρκο φωτοβολταϊκών μεμβρανών των 150 μεγαβάτ (η ίδια εταιρεία έχει εγκαταστήσει και στην Ελλάδα – στα Λεχαινά Ηλείας – πάρκο των 100 κιλοβάτ, για ιδιώτη). Χαρακτηριστικό όμως για την τεχνολογία των φωτοβολταϊκών μεμβρανών είναι ότι ενώ πριν από δύο χρόνια η αξία της Nanosolar αποτιμόταν στα 2 δισεκατομμύρια δολάρια, τώρα εκτιμάται μόλις 50 εκατομμύρια.

Μια τεχνολογική εξέλιξη που μπορεί να ανανεώσει τις προοπτικές των μεμβρανών είναι αυτή που δημοσιεύθηκε στις 11 Ιουνίου 2012 στο διαδικτυακό επιστημονικό περιοδικό NanoLettershttp://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/nl301435r), από τους ερευνητές των Πανεπιστημίων Νότιας Καρολίνας και Καλιφόρνιας στο Berkeley, Yiling Yu, Vivian E. Ferry, Παύλο Αλιβιζάτο και Linyou Cao.  Όπως δήλωσαν, δημιούργησαν φωτοβολταϊκά στοιχεία από «σάντουιτς σε νανοκλίμακα» με ένα υπέρλεπτο (70 νανομέτρων) ενεργό στρώμα άμορφης σιλικόνης. Το στρώμα αυτό είναι το τμήμα του υλικού που κατ’ εξοχήν απορροφά την ηλιακή ενέργεια και, κατά αντιπαράθεση, στις τωρινές φωτοβολταϊκές μεμβράνες του εμπορίου έχει πάχος 300 ως 500 νανόμετρα. Αυτή η λέπτυνση χωρίς θυσίες στην απόδοση θα επιτρέψει
την επέκταση της εφαρμογής των φωτοβολταϊκών μεμβρανών.

ΚΑΙ ΣΕ ΣΠΡΕΪ

Η μαγική βαφή

Εχει περάσει περίπου μια πενταετία αφότου πρωτοδόθηκε η υπόσχεση μιας βαφής που θα μετέτρεπε σχεδόν τα πάντα – τοίχους, οροφές και αυτοκίνητα – σε φωτοβολταϊκούς μετατροπείς της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική. Την τελευταία φορά που αναφερθήκαμε σε αυτήν ήταν τον Ιανουάριο του 2010, όταν η αμερικανική εταιρεία New Energy Technologies κατέθεσε αίτηση για πατέντα αναφορικά με ένα υλικό, το SolarWindow, που ψεκαζόμενο δημιουργούσε ένα διαφανές φωτοβολταϊκό επίστρωμα σε κάθε γυάλινη επιφάνεια. Το υλικό αυτό ήταν οργανικό φωτοβολταϊκό διάλυμα και η επικάλυψη που δημιουργούσε ήταν μια διάταξη λεπτότατων κυττάρων με φωτοβολταϊκές ιδιότητες, που διασυνδέονταν μεταξύ τους σε μεμβράνη λεπτότερη του μικρομέτρου. Μάλιστα, η εταιρεία υποστήριζε ότι αντλούσε ηλεκτρική ενέργεια όχι μόνον από το ηλιακό φως αλλά και από τον τεχνητό φωτισμό των κτιρίων.

Αυτή η «καπνιά» ανάμεσα στα δύο φύλλα γυαλιού είναι φωτοβολταϊκό νανόπλεγμα που…
ψεκάστηκε!

Τώρα, στις 18 Ιουνίου 2012, η New Energy Technologies ανακοίνωσε ότι – συνεργαζόμενη με το εργαστήριο NREL του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ – βελτιστοποίησε τη διαδικασία παραγωγής του διαλύματος ώστε αυτή να γίνεται σε πίεση και θερμοκρασία περιβάλλοντος και ότι επίκειται η έναρξη της μαζικής παραγωγής του. Σημειωτέον ότι το SolarWindow έχει συγκεντρώσει πλέον δέκα πατέντες. Με το 75% της εξωτερικής επιφάνειας των σύγχρονων κτιρίων να καλύπτεται από υαλοπίνακες, το πεδίο εφαρμογής του σπρέι της New Energy Technologies εμφανίζεται απίστευτα ευρύ.

ΘΗΣΑΥΡΟΣ Ο ΑΝΘΡΑΚΑΣ

Το ριζοσπαστικό γραφένιο

Από το 2004, που ο Κονσταντίν Νοβοσέλοφ ξεκόλλησε με σελοτέιπ τις πρώτες στιβάδες γραφενίου από μύτη μολυβιού και πήρε – μαζί με τον Αντρέι Γκέιμ – το Νομπέλ Φυσικής του 2010, το θαυματουργό αυτό υλικό δεν έπαψε να μας εκπλήσσει. Το ότι είναι ένα επίπεδο μονοατομικό στρώμα ατόμων άνθρακα σε εξαγωνική κυψελοειδή διάταξη επιτρέπει στα ηλεκτρόνιά του να πηγαινοέρχονται σχεδόν χωρίς αντίσταση και να απορροφά το φως όλου του φάσματος. Επίσης, για κάθε φωτόνιο που προσπίπτει επάνω του γεννά ένα ζεύγος ηλεκτρονίου-οπής, που θεωρητικά
μπορεί να μετατραπεί σε ηλεκτρικό ρεύμα. Ωστόσο στην πράξη εμφανίζονται δύο ψεγάδια που αμαυρώνουν την εικόνα του «φωτονικά ονειρικού» γραφενίου: απορροφά λιγότερο από το 3% του φωτός που προσπίπτει σε αυτό και η εξαγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από διατάξεις γραφενίου προϋποθέτουν ηλεκτρικές επαφές συγκεκριμένης ασυμμετρίας – που είναι δύσκολο να επιτευχθεί.

Οπως ανακοινώθηκε στις 14 Μαΐου στο περιοδικό Nature Nanotechnology, το πρόβλημα της φωτοευαισθησίας του γραφενίου έλυσε η ομάδα του Γεράσιμου Κωνσταντάτου, στο ICFO της Βαρκελώνης, μπολιάζοντάς το με κβαντικές τελείες θειούχου μολύβδου. Σχεδόν απανωτά, στις 24 Μαΐου 2012, ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Φλόριδας ανακοίνωσε (βλ. http://news.ufl.edu/2012/05/24/solar-efficiency/) ότι μπολιάζοντας το γραφένιο με TFSA (trifluoromethanesulfonyl-amide) ανέβασαν την απόδοση μετατροπής της ηλιακής σε ηλεκτρική ενέργεια στο 8,6 % (από 2,9% που ήταν ως τότε). «Η προσθήκη αυτή κάνει το γραφένιο πιο αγώγιμο και αυξάνει το δυναμικό του ηλεκτρικού πεδίου» δήλωσε ο κινέζος φοιτητής που το ανακάλυψε Xiaochang Miao.

Οι προοπτικές, λοιπόν, εμφανίζονται λαμπρές, αλλά η αξιοποίηση του γραφενίου στη μαζική παραγωγή νέου τύπου φωτοβολταϊκών στοιχείων προϋποθέτει και την εύρεση ακόμη πιο αποδοτικού τρόπου κατασκευής του. Ως τώρα οι μέθοδοι βιομηχανικής παραγωγής του, είτε με εναπόθεση ατόμων άνθρακα πάνω σε ένα υπόστρωμα μετάλλου ή καρβιδίου του πυριτίου, ή μέσω εναπόθεσης ατμών, απαιτούν ακριβό και εξειδικευμένο εξοπλισμό. Ιδού όμως που, στις 20 Ιουνίου
2012, το Ινστιτούτο Φυσικοχημείας της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών ανακοίνωσε ότι ξεπέρασε το πρόβλημα: με τη βοήθεια του Διεπιστημονικού Ερευνητικού Ινστιτούτου της γαλλικής πόλης Λιλ βρήκαν μια μέθοδο παραγωγής τόσο απλή που μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιοδήποτε εργαστήριο. Οπως περιέγραψαν, πήραν αρχικά οξείδιο του γραφενίου – που παράγεται στην Ινδία. Στη συνέχεια το ανέμειξαν με την αρωματική ουσία TTF (tertathiafulvalene) για να αφαιρέσουν το οξυγόνο και, στην τελευταία φάση, το εμβάπτισαν σε άλλο χημικό διάλυμα, για να απομακρύνουν
μέσω αντίδρασης την TTF. 

Ο χάρτης των ορυκτών στον πλανήτη, με την Κίνα να διαθέτει τα μεγαλύτερα ορυχεία σπάνιων γαιών.
Τσίγκος υποκαθιστά τις σπάνιες γαίες!

Η Κίνα, η οποία ήδη παράγει το 50% των φωτοβολταϊκών στοιχείων παγκοσμίως, προέβη στις 20 Ιουνίου 2012 σε μια ανακοίνωση που συντάραξε τους Δυτικούς. Δήλωσε ότι τα αποθέματα των σπανίων γαιών στα ορυχεία της μειώνονται πλέον ταχύτατα, οπότε θα επιβάλει περιορισμούς στην εξαγωγή τους. Τι σημαίνει αυτό; Αρκεί να πούμε ότι έως τώρα από την Κίνα εξαγόταν το 90% των
σπανίων γαιών που χρησιμοποιούσε η παγκόσμια ηλεκτρική και ηλεκτρονική βιομηχανία. Μόνο το οξείδιο του ινδίου ? που χρησιμοποιείται κατά κόρον στα φωτοβολταϊκά, στις οθόνες υπολογιστών και στα κινητά τηλέφωνα ? είχε μια προβλεπόμενη αγορά ως το 2016 που εκτιμούνταν σε 26,8 δισεκατομμύρια δολάρια. Τώρα, «τι θα κάνουμε χωρίς την Κίνα»;

Μία εβδομάδα αργότερα, στις 28 Ιουνίου 2012, το βρετανικό Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έδωσε την απάντηση: Το οξείδιο του ινδίου μπορεί να υποκατασταθεί άριστα από το σχεδόν πάμφθηνο οξείδιο του ψευδαργύρου, εφόσον αυτό μπολιαστεί με πυρίτιο! Το απίστευτο όσο και ανατρεπτικό αυτό επίτευγμα έφεραν εις πέρας η ομάδα των καθηγητών Χημείας Peter Edwards και Vladimir Kuznetsov.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ 

Ο Γεράσιμος Κωνσταντάτος έλαβε το πτυχίο Ηλεκτρολόγου Μηχανικού και Μηχανικού Υπολογιστών από το Πανεπιστήμιο Πατρών το 2001, για να μετακομίσει το 2002 στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο και να πάρει από εκεί το Master?s και το Ph.D του το 2004 και το 2008 αντίστοιχα. Από το 2009 βρίσκεται στο Ινστιτούτο Φωτονικών Επιστημών της Βαρκελώνης (ICFO), όπου ηγείται ομάδας ερευνών στις νανοφωτονικές διατάξεις και τα νανοϋλικά.

Πηγή:  Εφημερίδα «Το Βήμα»

Πεισμώνει, επιμένει, στυλώνει τα πόδια, απαιτεί? Πριν χαρακτηρίσετε το παιδί σας ιδιότροπο, σκεφτείτε ότι μπορεί απλώς να βρίσκεται σε απόγνωση. Κι όμως, έχετε ελπίδες να κερδίσετε τον πόλεμο του «θέλω», αρκεί να υιοθετήσετε τις σωστές τακτικές.

«Ποτέ μην τσακώνεσαι με ένα παιδί», λέει ένα παλιό αφρικανικό ρητό. Σοφή συμβουλή, μια που συχνά εμείς οι μεγάλοι ξεχνάμε πως ένα παιδί δεν μπορεί να κατανοήσει, να επεξεργαστεί ή να συζητήσει όπως ένας ώριμος ενήλικος. Εννοείται πως ένα παιδί έχει έναν και μοναδικό τρόπο να διαπραγματεύεται: φωνάζοντας.

Το σκηνικό γνωστό. Στο σούπερ μάρκετ η τρίχρονη Μαργαρίτα αρπάζει ένα πακέτο μπισκότα-ζωάκια και το ρίχνει στο καλάθι, τα θέλει και αυτά και τις σοκολάτες και τα γαριδάκια. Η μαμά τα βγάζει και τα βάζει πάλι στο ράφι. Η μικρή βάζει τα κλάματα, τα ξαναπαίρνει και τα σφίγγει δυνατά στην αγκαλιά της. Φωνάζει και κλαίει. Είναι εκτός ελέγχου. Η μαμά σκύβει και εξηγεί χαμηλόφωνα, ενώ οι περαστικοί κοιτάνε με ύφος συμπόνιας τη μαμά.

«Θυμωμένοι νάνοι, αγανακτισμένοι γονείς» θα μπορούσε να έχει τίτλο το παραπάνω περιστατικό, γνωστό σε κάθε μητέρα που έχει συνοδεύσει ένα νήπιο στο σούπερ μάρκετ. Επίμονα, πεισματάρικα παιδιά, σκεφτόμαστε εμείς, επίμονοι, πεισματάρικοι γονείς σκέφτονται εκείνα.

Οι ψυχολόγοι πάντως συμφωνούν: Δεν υπάρχουν πεισματάρικα παιδιά. Απλώς γύρω στα δύο τους χρόνια τα παιδιά ανακαλύπτουν ότι έχουν και αυτά προσωπικότητα και έτσι αρχίζουν να εκδηλώνουν τα «θέλω» τους. Το παιδί μας δεν είναι πλέον το γλυκό ανυπεράσπιστο και άβουλο μωράκι που δεν μπορεί να κάνει βήμα χωρίς εμάς και μετά το κλάμα μας χαμογελάει σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Τώρα πατάει πόδι και βγάζει φωνή, διεκδικεί και απαιτεί. Όταν οι γονείς μιλούν για πείσμα και επιμονή, οι ειδικοί απαντούν με αυτονομία και έλεγχο των συναισθημάτων.

Για ακόμη λιγότερους καβγάδες

Λίγα λόγια και καλά. Οι πολλές συγκρούσεις αποφεύγονται όταν μιλάμε φιλικά και με ενδιαφέρον στα παιδιά. Και ιδιαίτερα όταν εμείς οι ίδιοι ξέρουμε τι θέλουμε. Θέλετε να τακτοποιήσει το δωμάτιό του τώρα; Πείτε το. Προσπαθήστε να διατυπώσετε την απαίτησή σας όσο το δυνατόν πιο ουδέτερα. «Τακτοποίησε τώρα σε παρακαλώ το δωμάτιο σου». Ποτέ μην του θέτετε ερωτήματα ή να του βάζετε διλήμματα: «Μπορείς να τακτοποιήσεις επιτέλους το δωμάτιό σου;» ή «Θα τακτοποιήσεις το δωμάτιο σου σε δύο ή σε τρεις ώρες;»

Αν το παιδί διαμαρτυρηθεί, χρησιμοποιήστε το κόλπο του «χαλασμένου πικάπ». Επαναλάβετε: «Καταλαβαίνω ότι δεν έχεις όρεξη. Αλλά τώρα θα μαζέψεις το δωμάτιό σου».

Μη συζητάτε για πράγματα που έχετε αποφασίσει. Αν θεωρείτε απαραίτητο να τακτοποιεί το δωμάτιό του και ότι μια καλή ώρα για ύπνο είναι οχτώ το βράδυ, δεν πρέπει να το κάνετε θέμα ξανά και ξανά.

Αποφύγετε τις πολλές εντολές. Όσο πιο φειδωλοί είστε με τις συμβουλές, τόσο περισσότερο το παιδί θα τις σεβαστεί, θα καταλάβει τη σημασία που δίνετε σε αυτές και θα τις σεβαστεί. Όταν είναι πολλές οι εντολές και οι απαγορεύσεις, το παιδί χάνει την πίστη του σε αυτές και αρχίζει να επαναστατεί. Και τότε γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αποφύγετε τη σύγκρουση.

Μην πιέζετε τα παιδιά να μοιράζονται. Οι περισσότεροι καβγάδες, ιδιαίτερα ανάμεσα στα νήπια, συμβαίνουν όταν αρνούνται να μοιραστούν ένα φίλο ή ένα παιχνίδι. Θυμηθείτε όμως πως τα παιδιά μοιράζονται μόνο όταν νιώσουν ασφάλεια (όπως και οι ενήλικες εξάλλου). Αντί λοιπόν να τα παρακινείτε να μοιραστούν, καλύτερα πείτε τους: «Παίξε εσύ λίγο με το παιχνίδι και μετά δώσ? το στον αδελφό σου».

Τονώστε του την αποφασιστικότητά του. Είναι πολύ σημαντικό για το παιδί να μάθει από νωρίς να παίρνει αποφάσεις από μόνο του. Δώστε του λοιπόν τις κατάλληλες ευκαιρίες. Για παράδειγμα, ρωτήστε το τι προτιμάει για φαγητό: «Κοκκινιστό ή φασολάκια;» Ή τι θέλει να φορέσει σήμερα; Έτσι τα παιδιά μαθαίνουν να πατάνε στα πόδια τους, να έχουν γνώμη και να σέβονται τη γνώμη των άλλων. Γίνονται ανεξάρτητα και μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους με επιχειρήματα.

Ενθαρρύνετέ το να μιλάει: Όταν τα παιδιά συνηθίσουν να συζητάνε για τα προβλήματά τους, μαθαίνουν να εκφράζονται χωρίς πολλές φωνές. Γενικότερα, το πλούσιο λεξιλόγιο βοηθάει τα παιδιά να βρίσκουν τις λέξεις που χρειάζονται για να υπερασπίσουν το δίκιο τους, για να μας κάνουν να τα καταλάβουμε. Οι φωνές συνήθως είναι το όπλο που χρησιμοποιούν όταν βρίσκονται σε αδιέξοδο. Όταν όμως γνωρίζουν πως ένα καλό επιχείρημα μπορεί να απλουστεύσει τα πράγματα, να συντομεύσει τις διαδικασίες και να αποτρέψει έναν καβγά, τότε σίγουρα μπορούν να βρουν πιο εύκολα τη λύση σε οποιοδήποτε πρόβλημα.

Ακονίστε την κρίση του. Ένα παιδί με κρίση μπορεί να διαχειριστεί πολύ καλύτερα το θυμό του. Πώς θα το καταφέρετε; Με την ανάγνωση παραμυθιών. Ο μύθος τα βοηθάει να αντιμετωπίζουν διλήμματα και να μπαίνουν στη θέση του άλλου. Για να εξασκηθεί κι άλλο η φαντασία τους, μπορείτε να τους κάνετε κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης ερωτήσεις, όπως, για παράδειγμα, τι θα γινόταν αν η ηρωίδα είχε πάρει άλλο δρόμο ή αν δεν είχε ανοίξει αμέσως την πόρτα.

Μείνετε ψύχραιμοι. Οι έρευνες δείχνουν πως ένας γαλήνιος και ήρεμος γονιός λειτουργεί για το παιδί ως λιμάνι στις καταιγίδες. Και εκεί θα καταφύγει σε κάθε καταιγίδα.

Τέλος, θυμηθείτε πως πίσω από ένα μόνιμα θυμωμένο παιδί κρύβεται απλώς ένα πληγωμένο ή φοβισμένο παιδί. Αναρωτηθείτε ή ρωτήστε το τι φοβάται και προσπαθήστε να κατευνάσετε τους φόβους του.

Όλα είναι θέμα χειρισμού

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που αναφέρει η Κατερίνα όσον αφορά τον τρόπο που ο άντρας της χειρίζεται τα θέματα «συνεργασίας» με το γιο τους. «Ήταν μια περίοδος όπου το παιδί έπρεπε να διαβάσει για το σχολείο, αλλά κάθε τόσο τα παρατούσε. Εγώ έχανα την ψυχραιμία μου και την υπομονή μου και ποτέ δεν κατάφερνα να βρω τρόπο να τον πείσω. Ο άντρας μου παρατηρώντας τις συγκρούσεις μας μια μέρα κάθισε και του είπε μια ιστορία: Ένα αεροπλάνο, για να μπορέσει να πετάξει, χρησιμοποιεί το μεγαλύτερο μέρος από τα καύσιμά του στην απογείωση. Από τη στιγμή που θα σηκωθεί όμως στον αέρα, ξοδεύει πολύ λίγα. Εσύ, όταν κάθε τόσο ξεκινάς το διάβασμα και το σταματάς, χαλάς πολλή δύναμη και κουράζεσαι περισσότερο, απ? όσο θα κουραζόσουν αν καθόσουν και τελείωνες τα μαθήματά σου χωρίς διακοπή. Έτσι τον έπεισε. Από τότε, κάθε φορά που ο μικρός κωλυσιεργεί, αρκεί να του δείξει με το χέρι του ο πατέρας την κίνηση του αεροπλάνου και ο γιος μας στρώνεται χωρίς δεύτερη κουβέντα».

Οι συγκρούσεις δεν είναι κάτι που μπορούμε να αποφεύγουμε πάντα και μάλιστα είναι κάτι που δεν πρέπει να αποφεύγουμε πάντα. Απλώς αν μπορούμε να αποφεύγουμε τις συνεχείς αψιμαχίες, σίγουρα το σπίτι μας θα μπορέσει να παραμείνει ένα καταφύγιο με θετική ενέργεια για όλους.

Πηγή: kids.in.gr

Σχολικός εκφοβισμός

Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία  ο σχολικός εκφοβισμός (bullying)  είναι μια επιθετική συμπεριφορά η οποία είναι σκόπιμη και περιλαμβάνει έλλειψη ισορροπίας της ισχύος ή της δύναμης. Συχνά, επαναλαμβάνεται πάνω από μία φορά και μπορεί να πάρει πολλές μορφές.

Ο Olweus αναφέρει ότι το φαινόμενο του εκφοβισμού ή θυματοποίησης αποτελεί μορφή επιθετικής συμπεριφοράς που εμφανίζεται κυρίως στη σχολική πραγματικότητα με σοβαρές επιπτώσεις για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου και τη διαδικασία της μάθησης. Συγκεκριμένα, ένας μαθητής εκφοβίζεται ή θυματοποιείται όταν εκτίθεται επανειλημμένα και για αρκετό χρονικό διάστημα σε αρνητικές πράξεις άλλου ή άλλων μαθητών, που εκδηλώνονται ως μορφές βίαιης ή επιθετικής συμπεριφοράς.

Είναι απαραίτητο να τονιστεί ότι στο σχολικό εκφοβισμό, παρέες πιτσιρικάδων «εκπαιδεύονται» στη βία προκειμένου να δημιουργήσουν ένα μικρόκοσμο μέσα στον οποίο μπορούν να αναδειχθούν, να επιβληθούν και να κερδίσουν σεβασμό και αναγνώριση από τους συνομηλίκους τους (Βέργου, & Αντωνιάδη, 2009).

 Περιστατικά σχολικής βίας και εκφοβισμού μεταξύ  παιδιών σχολικής ηλικίας:

• Σωματική επίθεση (σπρωξίματα, κλωτσιές, μπουνιές, χαστούκια κλπ.)
• Συναισθηματική επίθεση (σκόπιμη απομόνωση του παιδιού-θύματος, το να κρύβουν τα βιβλία του, να λερώνουν και να καταστρέφουν τα πράγματά του, να εκβιάζουν για χρήματα κλπ)
• Λεκτική επίθεση (κοροϊδία, βρίσιμο, σαρκασμό, ειρωνεία, διάδοση ψευδούς φήμης, ρατσιστικά ή ομοφοβικά σχόλια, χειρονομίες, συκοφαντικά γκράφιτι, απειλές κλπ.)
• Σεξουαλικός εκφοβισμός (ανεπιθύμητο άγγιγμα, απειλές, προσβλητικά μηνύματα, γράμματα και εικόνες, λεκτική παρενόχληση κλπ)
• Ηλεκτρονικός εκφοβισμός (χρήση Ίντερνετ, email, chat room, κλήσεις κινητών και sms με κακοποιητικό και απειλητικό περιεχόμενο, χρήση κάμερας με σκοπό την απειλή και την ταπείνωση του παιδιού)

 Πιθανά σημάδια ότι ένα παιδί θυματοποιείται από τους συμμαθητές του:

• Γίνεται επιθετικό, παράλογο, ανήσυχο
• Εκφοβίζει ή θυματοποιεί άλλα παιδιά ή αδέρφια
• Σταματά να τρώει
• Φοβάται να χρησιμοποιήσει το κινητό ή το ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο
• Τρομάζει, φέρεται αμήχανα όταν λαμβάνει μήνυμα στο κινητό
• Φοβάται να περπατήσει μόνος στο σχολείο
• Δεν θέλει να πάει σχολείο/ούτε να χρησιμοποιήσει το λεωφορείο
• Εκλιπαρεί να το πάνε σχολείο με το αμάξι
• Αλλάζει διαδρομή πηγαίνοντας προς το σχολείο
• Κάνει απουσίες/κοπάνες
• Αρχίζει να τραυλίζει
• Απειλεί με αυτοκτονία
• Κλαίει πριν κοιμηθεί/έχει εφιάλτες
• Το πρωί νιώθει άρρωστο/δεν θέλει να πάει σχολείο
• Πέφτει η σχολική του επίδοση
• Επιστρέφει με σχισμένα ρούχα, κατεστραμμένα βιβλία
• Του λείπουν πράγματα
• Ζητά ή κλέβει χρήματα (για να τα δώσει στον θύτη-εκβιαστή)
• Χάνει συνέχεια το κολατσιό του ή τα χρήματά του-επιστρέφει πεινασμένο
• Έχει ανεξήγητες μελανιές-χτυπήματα
• Δίνει απίθανες εξηγήσεις για όλα τα παραπάνω.

 Οδηγίες για το παιδί-θύμα

Εξηγούμε στο παιδί ότι:

• Κατ? αρχάς, δεν φταίει το ίδιο! Πολλοί επιτυχημένοι άνθρωποι έχουν πέσει θύματα εκφοβισμού στο σχολείο
• Πρέπει να διατηρήσει την ψυχραιμία και την αυτό-πεποίθησή του
• Δεν πρέπει να απαντά στις κοροϊδίες,να μη μπαίνει σε διάλογο, να κάνει ότι δεν τις ακούει
• Πρέπει να τους κοιτάξει στα μάτια και να τους πει καθαρά και σταθερά να ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ
• Πρέπει να φύγει όσο γρηγορότερα μπορεί από το χώρο του εκφοβισμού
• Οφείλει να πει αμέσως τι συνέβη στο δάσκαλό του ή σε κάποιον άλλον ενήλικα
• Αν φοβάται να το πει σε κάποιον ενήλικα, να το πει σε έναν φίλο και να του ζητήσει να είναι μαζί του
• Να συνεχίζει να το λέει μέχρις ότου κάποιος το βοηθήσει
• Αν του έστειλαν απειλητικό sms ή email  να το κρατήσει, να μη το σβήσει, θα το χρειαστεί ως απόδειξη
• Αν το εκφοβίζει ολόκληρη παρέα, πρέπει να πιάσει το πιο αδύναμο μέλος της και να του πει ότι αυτό που κάνει δεν είναι σωστό και να το κάνει να σκεφτεί  αν θα του άρεσε να φέρονται και σε εκείνο με τον τρόπο αυτό
• Αν μετά από αυτά δεν αλλάξει κάτι,να αλλάξει σχολείο- να ζητήσει από τους γονείς του να βρουν ένα σχολείο που να είναι φιλικό και ασφαλές
• Να μην πιστεύει αυτά που του λένε οι εκφοβιστές, να επαινεί τον εαυτό του και να θυμίζει στον εαυτό του κάθε μέρα τα καλά του σημεία

 Οδηγίες για γονείς

•  Παρατηρείστε αν το παιδί σας δείχνει σημάδια ότι θυματοποιείται από άλλα παιδιά ή αν δρα ως θύτης. Μην το αμελήσετε-επικοινωνήστε αμέσως με το σχολείο
• Αναπτύξτε μια ζεστή και φιλική σχέση με το παιδί. Να είστε κοντά του και να επιδιώκετε τη συζήτηση μαζί του-από μόνο του μπορεί να μην σας αναφέρει τίποτα για το θέμα αυτό
• Διδάξτε του να κοιτά στα μάτια τον εκφοβιστή, να λέει δυνατά ‘ΑΣΕ ΜΕ ΗΣΥΧΟ’ ή ‘ΚΟΙΤΑ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΣΟΥ’, να φεύγει και να το λέει σε κάποιον ενήλικα
• Καθησυχάστε τα παιδί ότι δε φταίει αυτό αν του επιτέθηκαν κι ότι δεν είναι δικό του λάθος
• Μιλήστε, με συγκεκριμένα περιστατικά, στο δάσκαλο, στο διευθυντή, στις αρμόδιες Διευθύνσεις Εκπαίδευσης
• Διατηρείστε επικοινωνία με το παιδί και με το σχολείο, ώστε να επιβεβαιώνετε ότι δεν υπάρχουν επαναλήψεις των περιστατικών εκφοβισμού
• Ζητήστε στήριξη από τον τοπικό Συμβουλευτικό Σταθμό Νέων ή άλλες υπηρεσίες ψυχολογικής στήριξης στο παιδί σας
• Συμβουλέψτε το παιδί σας να προσέχει σε ποιόν δίνει τον αριθμό του κινητού του τηλεφώνου και τη διεύθυνση του email του
• Μην υποτιμάτε τις συνέπειες που μπορεί να έχει ο εκφοβισμός. Οι μύθοι ‘ε παιδιά είναι, πειράζονται μεταξύ τους?, ή ? έτσι θα σκληραγωγηθεί για να βγει στην κοινωνία’, μπορεί να ζημιώσουν το παιδί σας και να το οδηγήσουν σε δυστυχία και απομόνωση
• Επαινείτε τα παιδί, δώστε του ευκαιρίες να αναλάβει ευθύνες, εγγράψτε τα παιδί σε άλλες ομαδικές δραστηριότητες (αθλητισμό, προσκοπισμό, καλλιτεχνικά κλπ.), όπου δεν υπάρχουν εκφοβιστές και όπου έχει την ευκαιρία να κάνει νέες φιλίες και να αυξηθεί η αυτο-πεποίθησή του
• Αν το παιδί τραυματιστεί από τους εκφοβιστές, ενημερώσετε και την αστυνομία και γνωστοποιείστε στο σχολείο ότι έχετε ενημερώσει την αστυνομία
• Απαιτείστε από το σχολείο να ενημερώσει τους γονείς του παιδιού-εκφοβιστή
• Αν ο εκφοβισμός δεν αντιμετωπίζεται, αλλάξτε σχολείο. Μιλήστε με το νέο σχολείο και βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν ή δεν γίνονται ανεκτοί εκεί οι εκφοβιστές

 Αν το παιδί σας εκφοβίζει άλλα παιδιά

•  Σταματήστε το αμέσως μόλις παρατηρήσετε επιθετική συμπεριφορά του παιδιού σας προς άλλα παιδιά
• Εξηγείστε του ότι η συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή και ότι το αντίκτυπο στα άλλα παιδιά είναι πολύ βαρύ
• Διδάξετε στο παιδί σας τρόπους συμπεριφοράς για επίλυση συγκρούσεων που δεν περιλαμβάνουν βία. Επίσης διδάξτε τους πώς να ζητούν αυτό που θέλουν με ευγενικό τρόπο
• Μη χτυπάτε τα παιδιά ως τιμωρία για την επιθετική τους συμπεριφορά. Τους διδάσκετε ακριβώς αυτό που θέλετε να σταματήσουν: τη βία. Προτιμήστε την αφαίρεση προνομίων ως τιμωρία
• Επικοινωνήστε με το σχολείο και συζητείστε με το δάσκαλο για την αντιμετώπιση της επιθετικής συμπεριφοράς του παιδιού σας
• Επαινείτε και ενισχύετε το παιδί σας κάθε φορά που επιδεικνύει συνεργατικές και φιλικές συμπεριφορές προς άλλα παιδιά
• Ελέγχετε συχνά το παιδί σας για να βεβαιωθείτε ότι δεν έχει επιστρέψει σε επιθετικές συμπεριφορές

Αναδημοσίευση από την http://www.obrela.gr (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ)