Πεισμώνει, επιμένει, στυλώνει τα πόδια, απαιτεί? Πριν χαρακτηρίσετε το παιδί σας ιδιότροπο, σκεφτείτε ότι μπορεί απλώς να βρίσκεται σε απόγνωση. Κι όμως, έχετε ελπίδες να κερδίσετε τον πόλεμο του «θέλω», αρκεί να υιοθετήσετε τις σωστές τακτικές.

«Ποτέ μην τσακώνεσαι με ένα παιδί», λέει ένα παλιό αφρικανικό ρητό. Σοφή συμβουλή, μια που συχνά εμείς οι μεγάλοι ξεχνάμε πως ένα παιδί δεν μπορεί να κατανοήσει, να επεξεργαστεί ή να συζητήσει όπως ένας ώριμος ενήλικος. Εννοείται πως ένα παιδί έχει έναν και μοναδικό τρόπο να διαπραγματεύεται: φωνάζοντας.

Το σκηνικό γνωστό. Στο σούπερ μάρκετ η τρίχρονη Μαργαρίτα αρπάζει ένα πακέτο μπισκότα-ζωάκια και το ρίχνει στο καλάθι, τα θέλει και αυτά και τις σοκολάτες και τα γαριδάκια. Η μαμά τα βγάζει και τα βάζει πάλι στο ράφι. Η μικρή βάζει τα κλάματα, τα ξαναπαίρνει και τα σφίγγει δυνατά στην αγκαλιά της. Φωνάζει και κλαίει. Είναι εκτός ελέγχου. Η μαμά σκύβει και εξηγεί χαμηλόφωνα, ενώ οι περαστικοί κοιτάνε με ύφος συμπόνιας τη μαμά.

«Θυμωμένοι νάνοι, αγανακτισμένοι γονείς» θα μπορούσε να έχει τίτλο το παραπάνω περιστατικό, γνωστό σε κάθε μητέρα που έχει συνοδεύσει ένα νήπιο στο σούπερ μάρκετ. Επίμονα, πεισματάρικα παιδιά, σκεφτόμαστε εμείς, επίμονοι, πεισματάρικοι γονείς σκέφτονται εκείνα.

Οι ψυχολόγοι πάντως συμφωνούν: Δεν υπάρχουν πεισματάρικα παιδιά. Απλώς γύρω στα δύο τους χρόνια τα παιδιά ανακαλύπτουν ότι έχουν και αυτά προσωπικότητα και έτσι αρχίζουν να εκδηλώνουν τα «θέλω» τους. Το παιδί μας δεν είναι πλέον το γλυκό ανυπεράσπιστο και άβουλο μωράκι που δεν μπορεί να κάνει βήμα χωρίς εμάς και μετά το κλάμα μας χαμογελάει σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Τώρα πατάει πόδι και βγάζει φωνή, διεκδικεί και απαιτεί. Όταν οι γονείς μιλούν για πείσμα και επιμονή, οι ειδικοί απαντούν με αυτονομία και έλεγχο των συναισθημάτων.

Για ακόμη λιγότερους καβγάδες

Λίγα λόγια και καλά. Οι πολλές συγκρούσεις αποφεύγονται όταν μιλάμε φιλικά και με ενδιαφέρον στα παιδιά. Και ιδιαίτερα όταν εμείς οι ίδιοι ξέρουμε τι θέλουμε. Θέλετε να τακτοποιήσει το δωμάτιό του τώρα; Πείτε το. Προσπαθήστε να διατυπώσετε την απαίτησή σας όσο το δυνατόν πιο ουδέτερα. «Τακτοποίησε τώρα σε παρακαλώ το δωμάτιο σου». Ποτέ μην του θέτετε ερωτήματα ή να του βάζετε διλήμματα: «Μπορείς να τακτοποιήσεις επιτέλους το δωμάτιό σου;» ή «Θα τακτοποιήσεις το δωμάτιο σου σε δύο ή σε τρεις ώρες;»

Αν το παιδί διαμαρτυρηθεί, χρησιμοποιήστε το κόλπο του «χαλασμένου πικάπ». Επαναλάβετε: «Καταλαβαίνω ότι δεν έχεις όρεξη. Αλλά τώρα θα μαζέψεις το δωμάτιό σου».

Μη συζητάτε για πράγματα που έχετε αποφασίσει. Αν θεωρείτε απαραίτητο να τακτοποιεί το δωμάτιό του και ότι μια καλή ώρα για ύπνο είναι οχτώ το βράδυ, δεν πρέπει να το κάνετε θέμα ξανά και ξανά.

Αποφύγετε τις πολλές εντολές. Όσο πιο φειδωλοί είστε με τις συμβουλές, τόσο περισσότερο το παιδί θα τις σεβαστεί, θα καταλάβει τη σημασία που δίνετε σε αυτές και θα τις σεβαστεί. Όταν είναι πολλές οι εντολές και οι απαγορεύσεις, το παιδί χάνει την πίστη του σε αυτές και αρχίζει να επαναστατεί. Και τότε γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αποφύγετε τη σύγκρουση.

Μην πιέζετε τα παιδιά να μοιράζονται. Οι περισσότεροι καβγάδες, ιδιαίτερα ανάμεσα στα νήπια, συμβαίνουν όταν αρνούνται να μοιραστούν ένα φίλο ή ένα παιχνίδι. Θυμηθείτε όμως πως τα παιδιά μοιράζονται μόνο όταν νιώσουν ασφάλεια (όπως και οι ενήλικες εξάλλου). Αντί λοιπόν να τα παρακινείτε να μοιραστούν, καλύτερα πείτε τους: «Παίξε εσύ λίγο με το παιχνίδι και μετά δώσ? το στον αδελφό σου».

Τονώστε του την αποφασιστικότητά του. Είναι πολύ σημαντικό για το παιδί να μάθει από νωρίς να παίρνει αποφάσεις από μόνο του. Δώστε του λοιπόν τις κατάλληλες ευκαιρίες. Για παράδειγμα, ρωτήστε το τι προτιμάει για φαγητό: «Κοκκινιστό ή φασολάκια;» Ή τι θέλει να φορέσει σήμερα; Έτσι τα παιδιά μαθαίνουν να πατάνε στα πόδια τους, να έχουν γνώμη και να σέβονται τη γνώμη των άλλων. Γίνονται ανεξάρτητα και μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους με επιχειρήματα.

Ενθαρρύνετέ το να μιλάει: Όταν τα παιδιά συνηθίσουν να συζητάνε για τα προβλήματά τους, μαθαίνουν να εκφράζονται χωρίς πολλές φωνές. Γενικότερα, το πλούσιο λεξιλόγιο βοηθάει τα παιδιά να βρίσκουν τις λέξεις που χρειάζονται για να υπερασπίσουν το δίκιο τους, για να μας κάνουν να τα καταλάβουμε. Οι φωνές συνήθως είναι το όπλο που χρησιμοποιούν όταν βρίσκονται σε αδιέξοδο. Όταν όμως γνωρίζουν πως ένα καλό επιχείρημα μπορεί να απλουστεύσει τα πράγματα, να συντομεύσει τις διαδικασίες και να αποτρέψει έναν καβγά, τότε σίγουρα μπορούν να βρουν πιο εύκολα τη λύση σε οποιοδήποτε πρόβλημα.

Ακονίστε την κρίση του. Ένα παιδί με κρίση μπορεί να διαχειριστεί πολύ καλύτερα το θυμό του. Πώς θα το καταφέρετε; Με την ανάγνωση παραμυθιών. Ο μύθος τα βοηθάει να αντιμετωπίζουν διλήμματα και να μπαίνουν στη θέση του άλλου. Για να εξασκηθεί κι άλλο η φαντασία τους, μπορείτε να τους κάνετε κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης ερωτήσεις, όπως, για παράδειγμα, τι θα γινόταν αν η ηρωίδα είχε πάρει άλλο δρόμο ή αν δεν είχε ανοίξει αμέσως την πόρτα.

Μείνετε ψύχραιμοι. Οι έρευνες δείχνουν πως ένας γαλήνιος και ήρεμος γονιός λειτουργεί για το παιδί ως λιμάνι στις καταιγίδες. Και εκεί θα καταφύγει σε κάθε καταιγίδα.

Τέλος, θυμηθείτε πως πίσω από ένα μόνιμα θυμωμένο παιδί κρύβεται απλώς ένα πληγωμένο ή φοβισμένο παιδί. Αναρωτηθείτε ή ρωτήστε το τι φοβάται και προσπαθήστε να κατευνάσετε τους φόβους του.

Όλα είναι θέμα χειρισμού

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που αναφέρει η Κατερίνα όσον αφορά τον τρόπο που ο άντρας της χειρίζεται τα θέματα «συνεργασίας» με το γιο τους. «Ήταν μια περίοδος όπου το παιδί έπρεπε να διαβάσει για το σχολείο, αλλά κάθε τόσο τα παρατούσε. Εγώ έχανα την ψυχραιμία μου και την υπομονή μου και ποτέ δεν κατάφερνα να βρω τρόπο να τον πείσω. Ο άντρας μου παρατηρώντας τις συγκρούσεις μας μια μέρα κάθισε και του είπε μια ιστορία: Ένα αεροπλάνο, για να μπορέσει να πετάξει, χρησιμοποιεί το μεγαλύτερο μέρος από τα καύσιμά του στην απογείωση. Από τη στιγμή που θα σηκωθεί όμως στον αέρα, ξοδεύει πολύ λίγα. Εσύ, όταν κάθε τόσο ξεκινάς το διάβασμα και το σταματάς, χαλάς πολλή δύναμη και κουράζεσαι περισσότερο, απ? όσο θα κουραζόσουν αν καθόσουν και τελείωνες τα μαθήματά σου χωρίς διακοπή. Έτσι τον έπεισε. Από τότε, κάθε φορά που ο μικρός κωλυσιεργεί, αρκεί να του δείξει με το χέρι του ο πατέρας την κίνηση του αεροπλάνου και ο γιος μας στρώνεται χωρίς δεύτερη κουβέντα».

Οι συγκρούσεις δεν είναι κάτι που μπορούμε να αποφεύγουμε πάντα και μάλιστα είναι κάτι που δεν πρέπει να αποφεύγουμε πάντα. Απλώς αν μπορούμε να αποφεύγουμε τις συνεχείς αψιμαχίες, σίγουρα το σπίτι μας θα μπορέσει να παραμείνει ένα καταφύγιο με θετική ενέργεια για όλους.

Πηγή: kids.in.gr